Soundtrackowy Hall of Fame: Kingdom of Heaven

Autor: Maciej "Levir" Bandelak Redaktor: Levir

Dodane: 09-04-2009 15:13 (9 kwi 2009, 15:13:20)

Korekta: Elanor

Długo zastanawiałem się, czy do mojej personalnej listy najlepszych ścieżek dźwiękowych dodać Królestwo Niebieskie czy też może Kroniki Narnii. Oba filmy zilustrował muzycznie Harry Gregson-Williams, kompozytor, który mimo 50-tki na karku swoją przygodę z soundtrackami zaczynał dość późno, bowiem w 1993 roku. Obie partytury są godne najwyższych pochwał, ostatecznie postawiłem jednak na Królestwo Niebieskie, z tego względu, że jednak było wcześniej od Kronik Narnii, a muzyka do adaptacji powieści C.S. Lewisa jest, jakby nie patrzeć, kontynuacją stylu zapoczątkowanego w Królestwie.

Królestwo Niebieskie to tzw. blockbuster w reżyserii Ridleya Scotta, a więc wysokobudżetowa produkcja przygotowana z wielkim rozmachem, o oszałamiających (jak na owe czasy) efektach specjalnych i bardzo realistycznym podejściu do scen batalistycznych. Do tej pory Scott współpracował zwykle z Hansem Zimmerem, specjalistą od ilustrowania tego typu produkcji (vide Gladiator, Helikopter w ogniu czy też nie aż taki przygodowy Hannibal). Powierzenie napisania partytury do Królestwa Niebieskiego Harry'emu Gregsonowi-Williamsowi było krokiem po części zaskakującym (bo przecież nie Zimmer), po części jednak zostało po staremu (a przynajmniej tak by się wydawało, bowiem Gregson-Williams wywodził się ze szkoły tego drugiego). Tymczasem Harry'emu coraz mniej podobały się porównania do Zimmera i od jakiegoś czasu poszukiwał swojego własnego stylu (znakomite Uciekające kurczaki, Człowiek w ogniu czy też Shrek). Problem polegał na tym, że nie dane mu było jeszcze ilustrować naprawdę potężnej produkcji w konwencji przygodowej. Tymczasem przy pracy nad Królestwem Niebieskim zmarginalizował tak uwielbianą przez swojego mentora elektronikę, rozpisał partyturę na orkiestrę i nagrał ścieżkę dźwiękową, która wyznacza od tamtego czasu styl Gregsona.

Trzeba od razu zaznaczyć, że mimo przygodowej konwencji, spora część filmu jest dramatem z zacięciem moralizatorskim - jest tu kwestia walki w imię religii, poszukiwania odkupienia grzechów, psychologiczny pojedynek pomiędzy Bailanem, głównym bohaterem, a Saladinem, dowódcą wojsk arabskich - dlatego też partytura nie mogła się składać jedynie z napompowanych, dynamicznych elementów. Jest wręcz przeciwnie, w znacznej mierze jest ona subtelna i piękna, a utwory dynamiczne są jej dopełnieniem.

Rozpoczyna ją Burning the Past, połączenie powolnej, smutnej melodii i pięknych kobiecych chórów. Owe chóry zresztą są znakiem rozpoznawczym tej ścieżki dźwiękowej, pojawiają się często, a brzmią lekko i przyjemnie, niezależnie od użytego w utworze instrumentarium. Crusaders daje nam przedsmak tego, czego przyjdzie nam słuchać podczas scen batalistycznych, rozpoczyna się ponownie od subtelnego kobiecego chóru, by dołożyć potem dynamiczną melodię, która w swej pełnej okazałości rozbłyśnie w The Battle of Kerak. Akcja filmu przenosi się do Ziemi Świętej, na Bliski Wschód, i to słychać w muzyce. Na początek dość nieśmiało w początku A New World, by przejść dalej w To Jerusalem, który wprowadza nas już całkowicie w klimaty bliskowschodnie z ich typową melodyką i użyciem instrumentów pochodzących z tamtych terenów (można tu odnaleźć podobieństwa do Dzieci Diuny Briana Tylera). Dalsze kilka utworów znów zachwyca swoją subtelnością. Ich linia melodyczna oparta jest na dźwiękach z Burning the Past w różnych formach i wariacjach, na różne instrumenty (Sibylla, Rise a Knight) czy też z To Jerusalem (Ibelin). The King z kolei jest niejako wstępem do najbardziej bombastycznego utworu na płycie tj. The Battle of Kerak.

O ile u Zimmera podniosła muzyka akcji towarzyszy niemal przez całą scenę batalistyczną, o tyle Gregson-Williams poszedł w drugą stronę (ten sam zabieg zastosował później w Kronikach Narnii). Muzyka towarzyszy nam od momentu, kiedy rycerze przygotowują się i wyruszają do walki. Przeciwnicy zbliżają się do siebie, zwarcie jest już blisko - wszystko to podkreśla progresywny charakter utworu, dźwięki wydobywane są coraz szybciej i coraz głośniej, dodawane są coraz to nowsze instrumenty, w międzyczasie swoje robi chór... w punkcie kulminacyjnym ściana dźwięku osiąga apogeum, sprawia, że widz siedzi w napięciu... i nagle muzyka raptownie milknie a sama scena walki odbywa się jedynie przy dźwiękach uderzeń mieczy, jękach rannych i rżeniu koni.

Kolejne utwory nie wprowadzają już nic nowego, są one wariacjami tych, które usłyszeliśmy wcześniej. Dalej więc mamy subtelne dźwięki i użycie wspaniałych, delikatnych chórów w utworach o mniejszym "ciężarze gatunkowym" oraz głębokie chóralne zawodzenia i dynamikę w kawałkach ilustrujących szybszą, bardziej przygodową akcję.

Odsłuchiwanie płyty poza filmem jest również niekłamaną przyjemnością. Melodie zawarte na płycie, choć nie imponują zakresem tematycznym - właściwe da się rozróżnić jeden temat Krzyżowców, który przewija się niemal w każdym utworze - rzucają się w ucho, brzmią czysto, rzadko kiedy są "zanieczyszczone" elektroniką.

Jeśli ktoś szuka świetnej partytury, znakomicie rozpisanej, która ma własny, indywidualny styl, w której jedynie powiewają lekkie echa zimmerowskiej formy pisania muzyki do takich filmów, będzie tą ścieżką dźwiękową zachwycony.

Muzyka w filmie: 5/5

Muzyka na płycie: 5/5