Lucyfer, któremu uroił się status „(…) podobnego do Najwyższego” to tylko najbardziej skrajny przykład zjawiska znanego przez starożytnych Hellenów mianem hybris. Pycha, bo tak zwykło się przekładać ów antyczny termin, to przypadłość ludzkości jak świat długi i szeroki. Stąd nie ma zatem zaskoczenia, że nie ominęła ona również strefy oddziaływania kultury starogreckiej, trwale zakotwiczając się także w tradycji mitycznej.

Wszak także wśród mieszkańców tej przestrzeni cywilizacyjnej również nie brakowało skłonnych do przekraczania wyznaczonych przez moce zwierzchnie granic. Stąd już w zaistniałej w okresie archaicznym (między początkiem wieku VIII p.n.e. a zmaganiami Greków z Persami od ok. 490 r. p.n.e.) „Odysei” wzmiankowany został władca królestwa Lidii w osobie Tantala. Jemu bowiem zamarzyło się wystawić na próbę przenikliwość jego boskich kuzynów (był jedynym z wielu synów Dzeusa), serwując im w ramach uroczystego posiłku… własnego syna. Lidyjski monarcha przeliczył się w swoich knowaniach, za co spotkała go zasłużona kara w jednej z czeluści Hadesu. Jednak nie od dziś wiadomo, że ludzkość raczej rzadko uczy się na błędach i tym samym dalszych chętnych do popadnięcia w „topiel” pychy nie brakowało.

Niniejsza, kolejna już odsłona serii „Świat Mitów” przybliża sylwetki takich właśnie gagatków. Zgodnie z tytułem albumu na plan pierwszy wysuwa się wzmiankowany Tantal, choć to nie jego przypadek otrzymujemy na tzw. otwarcie. Wpierw bowiem na komiksową „scenę” wkracza Iksjon, przywódca jednego z tesalskich władztw, który miast wywiązać się ze złożonej swojemu teściowi obietnicy, doszedł do wniosku, że łatwiej będzie go zgładzić. Zaistniały tym sposobem ciąg przypadków sprawił, że ów mimowolny protoplasta niezmiennie chutliwych Centaurów również trafił na samo dno helleńskiego piekła. Tebańska królowa Niobe (notabene według jednej z tradycji córka Tantala) czy nieszczęsny i nieroztropny zarazem Faeton (swoją drogą interesujący przykład mitu interpretującego brzemienną w skutkach katastrofę kosmiczną) to również wątpliwi bohaterowie niniejszego zbioru.

Tak jak przy okazji poprzednich tomów tej zdecydowanie wartej uwagi serii, także niniejszy to idealna okazja do przypomnienia sobie treści, znanych zapewne z lektury interpretacji helleńskich mitów według m.in. Jana Parandowskiego czy Zygmunta Kubiaka. Można również pokusić się o przypuszczenie, że dla części potencjalnych odbiorców będzie to zapewne pierwsze „spotkanie” z wymienionymi osobowościami oraz ich skłaniającymi do zadumy przypadkami. Znać przy tym, że uporządkowana według ściśle sprecyzowanych norm wizja Kosmosu stanowiła istotny składnik światopoglądu antycznych Hellenów. Stąd nawet jeśli brak tutaj „dosycenia” w epickość na miarę „Gilgamesza” oraz „Iliady”, to jednak walor poznawczy „Tantala…” również jest znaczny. Przyczynia się ku temu kolejna refleksja w wykonaniu Luca Ferry, tym razem w dużej mierze oparta na interpretacji publikowanego również u nas filozofa religii Hansa Jonasa (m.in. „Religia gnozy”). Mimo tego szkoda jednak, że w swoim artykule Ferry nie uwzględnił innych znawców tematu niż wspomniany. Od choćby dla symbolicznego urozmaicenia tekstu jego autorstwa.

W wymiarze plastycznym niespodzianek nie ma, ale też zachowany został solidny standard znany z albumu przybliżającego perypetie Heraklesa. Toteż całość rozrysowano precyzyjną kreską, z uwzględnieniem dalszych planów, a co za tym idzie również głębi perspektywicznej. Wyobrażenia o kulturze materialnej mitycznej Hellady przekonują i tym samym jawią się bez zarzutu. Zabrakło natomiast stosownie spektakularnego pomysłu na rydwan Heliosa oraz przebieg katastrofy, którym okazało się powierzenie tegoż pojazdu niesfornemu Faetonowi. Niemniej przejęta dla tej serii, oparta na klasycznych wzorcach stylistyka, została przez autora warstwy plastycznej z powodzeniem osiągnięta.

„Tantal i inne mity o pysze” to udane uzupełnienie „Świata Mitów”, podkreślające znacznie sfery moralnej również wśród mieszkańców grecko-rzymskiej strefy cywilizacyjnej. Zmagania o polityczne wpływy oraz dobra doczesne („Iliada”) tudzież tęsknota za bliskimi („Odyseja”) to jak widać nie wszystko, co tradycje mitologiczne wyjątkowego ludu, którym byli antyczni Grecy, miały (i nadal mają!) do . Dodajmy, że także współczesnym odbiorcom.  

Tytuł: „Świat Mitów: Tantal i inne mity o pysze”

• Tytuł oryginału: „Tantale et autres mythes de l’orgueil”
• Pomysł i autorstwo (oraz tekst wieńczący album): Luc Ferry
• Scenariusz: Clotilde Bruneau
• Kierownictwo artystyczne: Didier Poli
• Rysunki: Carlos Rafael Duarte
• Kolory: Simon Champelovier
• Ilustracja na okładce: Fred Vignaux
• Tłumaczenie z języka francuskiego: Ernest Kacperski
• Wydawca wersji oryginalnej: Glénat
• Wydawca wersji polskiej: Story House Egmont
• Data publikacji wersji oryginalnej: 3 kwietnia 2019 r.
• Data publikacji wersji polskiej: 11 września 2024 r.
• Oprawa: twarda
• Format: 225 x 290 mm
• Druk: kolor
• Papier: kredowy
• Liczba stron: 56
• Cena: 49,99 zł

 Dziękujemy wydawnictwu Egmont za udostępnienie komiksu do recenzji.