„Światy rubaszne, światy zawiłe” - jak konstatował raczej nieszczególnie znany kreator rodzimej epiki klasycystycznej (tj. Tymon Zaborowski). Przynajmniej w przekonaniu piszącego te słowa przytoczone sformułowanie celnie ujmuje naturę realiów przedstawionych autorskiej serii Piotra Wojciechowskiego Śmiechosława. Znać w nich bowiem swoistą, dobrze pojmowaną rubaszność, jak również złożoność przejawiającą się różnością przenikających się planów egzystencjalnych.

Mamy tu bowiem realia jakby bliskie przestrzeniom (na ogół) rustykalnym, znanym z „naszej” wersji rzeczywistości. Z drugiej natomiast strony niemal co chwilę daje w niej o sobie znać mnogość istot zdecydowanie odmiennych od na ogół napotykanych m.in. w wielkopowierzchniowych obiektach handlowych tudzież na pokładach środków komunikacji publicznej. Stąd z pozoru przewidywalna codzienność (nawet jeśli nakreślona manierą groteskową) miesza się z „implantami” rodem ze sfery baśniowej o zabarwieniu horrorystycznym.

Trudno przecenić ten zdecydowanie niezwykły „miks”, teoretycznie dość często w kulturze popularnej spotykany (by wspomnieć choćby bezkonkurencyjne pod tym względem „Kłopoty Kacperka, góreckiego skrzata” pióra Zofii Kossak-Szczuckiej). A jednak za sprawą połączonych talentów wspomnianego Śmiechosława, tak swoisty i unikalny, że nieporównywalny z żadnym innym.

Cieszyć się zatem wypada, że pomimo ogromu konkurencji krajowej i zagranicznej, rzeczonemu autorowi nie przeszła ochota ku aktywności na komiksowej niwie. Stąd kolejne perypetie jego (ponoć) alter ego w osobie Grabarza Józefa, prezentowane na łamach magazynu „AKT”, a z czasem także w pełnowymiarowych albumach. Tym sposobem, podczas tegorocznej odsłony Międzynarodowego Festiwalu Komiksów i Gier w Łodzi, doczekaliśmy się zbioru krótkich form o intrygującym „głodomorów” komiksowych fabuł tytule, tj. „O zupie”.  

Tak się bowiem złożyło, że to właśnie ta niezmiennie popularna potrawa okazała się „spoiwem/pretekstem” dla zaprezentowanych w niniejszym albumie krótkich form. I znowuż (jak zresztą wspomina we wstępie Michał Siromski) sfera trywialna płynnie przenika się z podniosłością, która to okoliczność jest jedną z najmocniejszych stron tej inicjatywy twórczej. Tytułowego specjalistę od pochówków trudno byłoby bowiem uznać za osobowość przesadnie złożoną i wysublimowaną; wszak to postać kierująca się prostymi imperatywami, nade wszystko dążąca do egzystencjalnego spokoju oraz właściwego wykonywania zakresu zawodowych obowiązków. Cóż z tego skoro twarda rzeczywistość co rusz konfrontuje go właśnie ze zjawiskami o nadnaturalnej proweniencji. Stąd kolejna już wizyta tzw. Kostuchy oraz istot z całkiem już rozległego bestiariusza tej serii. Ponadto w odróżnieniu od twórców tegorocznej filmowej adaptacji „Chłopów” Władysława Reymonta wspomniany autor nie zdecydował się na „wygumkowanie” z przestrzeni przedstawionej lokalnego plebana. Choć zgodnie z przyjętą u zarania serii formułą potraktowanego nie bez znamion sardonizmu.  

W wymiarze plastycznym to wciąż unikalny i z miejsca rozpoznawalny styl Śmiechosława, ze starannie i wyraziście prowadzoną kreską, mnogością osobowości o często wyrazistych spojrzeniach i charakterystycznej „mowie” ciała. Niezmiennie urokliwie jawią się zarówno wnętrza, w których rozgrywają się poszczególne sceny, jak i plenery. Wprost przyznać trzeba, że szanowny autor z powodzeniem osiąga nastrój stosowny do danej chwili (by wspomnieć opowiastki „Lustro” i skądinąd znane „Serce”).

Krótkie formy to dla komiksowego twórcy szczególnie wymagające wyzwanie. Wspominał o tym m.in. Alan Moore, jak i nasz Janusz Christa. Stąd nie wszystkim autorom próbującym swoich sił w tym kierunku udaje się osiągnąć zamierzony efekt. „O zupie” to przykład udanego „wzięcia się za bary” z tym zadaniem twórczym i stąd tym bardziej wypada wypatrywać dalszego rozwoju inicjatywy z Grabarzem Józefem w roli jej centralnej osobowości. Także z tego względu, że w tym przypadku mamy do czynienia z jednym z najbardziej osobliwych (w pozytywnym rozumieniu tego słowa) przedsięwzięć we współczesnym polskim komiksie.

Tytuł: Opowieści Grabarza tom 5: O zupie

• Scenariusz i rysunki: Piotr Wojciechowski Śmiechosław
• Wstęp: Michał Siromski
• Wydawca: MAGENTA s.c.
• Data publikacji: 24 października 2023
• Oprawa: miękka
• Format: 210 x 297 mm
• Druk: kolor
• Papier: offset
• Liczba stron: 40
• Cena: 35 zł

Dziękujemy wydawcy za udostępnienie egzemplarza do recenzji.