Po spektakularnych wydarzeniach ukazanych w „Spisku Ryczącego Smoka” („Usagi Yojimbo: Początek” księga pierwsza) Stan Sakai pozwolił odetchnąć głównemu bohaterowi i skierował go ponownie na ścieżkę, którą długouchy ronin postanowił kroczyć przez swoje życie, co skutkuje bardziej kameralnymi przygodami. Jednak w żadnym wypadku nie można odmówić im dramatyzmu. Zresztą Sakai ani przez chwilę nie pozwala sobie na bezwartościowe pisanie. Każdy komiks, czy to utrzymany w lżejszym tonie, czy też w o wiele poważniejszym, niesie ze sobą duże emocjonalne pokłady.

Dominującym uczuciem w drugiej księdze początków Usagiego, na którą składają się trzy oryginalne tomy wydane pierwotnie przez oficynę Fantagraphics Books (w Polsce przedrukowane w 2005 roku przez Mandragorę) – „Samotny kozioł i koziołek”, „Kręgi” i „Gen” jest smutek. Po długiej tułaczce szlachetny samuraj służący niegdyś panu Mifune postanawia powrócić do rodzinnej wioski. Zanim to nastąpi, napotka na swojej melancholijnej drodze wiele nieszczęścia. Nie tylko będzie musiał wykazać się wszystkimi swoimi umiejętnościami, aby ocalić własną skórę, jak i życie skazanych na śmierć bezbronnych chłopów, ale przyjdzie mu także stawić czoła wyzwaniom, w którym nie pomoże biegła znajomość władania orężem.

Sakai nie zmienia formuły opowieści. To zazwyczaj proste historie z jasnym podziałem na dobro i zło. Wygląd bohaterów mówi o nich więcej niż ich słowa. Z góry można ustalić, kto jest kim i po jakiej stronie stoi. Ale prosty podział na czarno-biały świat, równie często zaciera się w odcieniach szarości, kiedy to np. trzeba skonfrontować honor samuraja i klanu z prawdziwą miłością lub stanąć wbrew woli do walki na śmierć i życie z przeciwnikiem, który wszystko, co robi, czyni w imię dobra swojej rodziny. Wtedy kodeks busido wydaje się nie tyle bezradny, ile jeszcze bardziej bezduszny. Tak jak słynny zabójca stąpający wraz z synem po ścieżce prowadzącej prosto do piekła, czyli Yagi i jego latorośl Gorogoro, zwani samotnym kozłem i koziołkiem.

Pochodzący z Hawajów artysta składa hołd postaciom stworzonym przez Kazuo Koike i Gōsekiego Kojime – słynnym samotnemu wilkowi i szczenięciu. Wydawałoby się, że ten niemal ociekający krwią mistrz miecza nie będzie miała prawa odnaleźć się w tym, owszem brutalnym, ale jednak estetycznie innym, antropomorficznym świecie, lecz Sakai bez problemów wpasowanie go do komiksu czyniąc z niego naturalny element swojego znakomitego dzieła. Oczywiście pierwsze spotkanie Usagiego i Samotnego Kozła musi skończyć się widowiskowym pojedynkiem, którego rozstrzygnięcie będzie miało znaczące konsekwencje dla wydarzeń rozgrywających się w kolejnych księgach. Tak jak odwiedziny rodzinnej wioski, w której długouchy Ronin spotka młodzieńczą miłość – Mariko i swojego… Syna, Jotaro.

Bez wątpienia najlepszym tomem zamykający to wydanie zbiorcze jest „Gen”. Jak sam tytuł wskazuje, poświęcony on został znanemu z poprzednich przygód łowcy nagród – Murakamiemu Genosuke. Gburliwy i chytry nosorożec to jeden z najciekawszych (o ile nie najciekawszy) i najbardziej złożonych bohaterów wykreowanych przez Sakaiego. Można go porównać z Tuco granym przez fantastycznego Eli Wallacha w „Dobrym, złym i brzydkim” (1966) mistrza Sergio Leone. Podobnie jak swój westernowy odpowiednik rozumiejący bezwzględne mechanizmy rządzące światem, tak i Gen widzi wszystkie ponure kolory samurajskiej rzeczywistości zdominowanej przez honor, którym nie da się najeść. Honor rozbijający ludzkie więzi i skazujący rodziny na biedę i tułaczkę. Honor ciążący na życiu innych niczym kamień zawieszony u szyi.

Czytając drugą księgę początków Usagiego, przyjdzie nam uronić niejedną łezkę nad losem bohaterów mierzących się w niekończącej walce z demonami przeszłości. Ponieważ nie każdą bitwę da się wygrać, stąpający po krętej ścieżce życia Usagi, Gen i Yagi mogą być pewni tylko tego, co znajdą na jej końcu. Wszystko inne, będzie hartować ich ducha, bez względu na to, czy pomogą kolejnym biedakom wykorzystywanych przez bandytów i polityków, ocalą kraj przed wojną domową, dokonają upragnionej zemsty, czy po prostu pomogą przyjacielowi.

Tytuł: „Usagi Yojimbo: Początek” księga 2

• Scenariusz: Stan Sakai
• Rysunki: Stan Sakai
• Tłumaczenie: Witold Nowakowski
• Wydawca: Egmont
• Data publikacji: 15.07.2020 r. 
• Druk: czaro-biały
• Oprawa: miękka
• Format: 145 x 205 mm
• Stron: 480
• ISBN: 978-83-281-9882-1
• Cena: 89,99 zł

 Dziękujemy wydawnictwu Egmont za udostępnienie komiksów do recenzji.