"Historia broni siecznej" - recenzja

Jedną z najbardziej popularnych dziedzin historii jest historia militariów. Emocjonuje ona nie tylko zawodowych historyków, ale również laików, amatorsko zainteresowanych tą problematyką. I jednym, i drugim do gustu powinna przypaść książka Tadeusza Królikiewicza zatytułowana „Historia broni siecznej”.

            Gruby, ponad 240-stronnicowy kolorowy album prezentuje się od strony wizualnej znakomicie. Twarda oprawa, kredowy papier oraz przejrzysty skład – to elementy, dzięki którym można powiedzieć, że książka od strony edytorskiej przygotowana jest doskonale.

            Album, jak sama nazwa wskazuje, traktuje o historii broni siecznej. Nie ma tu jednak charakterystyki oręża z każdej strony świata. Autor celowo postanowił zawęzić swoje dzieło zarówno pod względem geograficznym, jak i przedmiotowym.

Po pierwsze, książka poświęcona jest wyłącznie długiej i średniej broni białej, na którą składają się: miecze, rapiery, szable, szpady, koncerze i pałasze oraz ich wariacje. Nie ma więc mowy o toporach, nożach, puginałach czy bagnetach, aczkolwiek niekiedy są wspominane, jednak bez zagłębiania się w szczegóły. Po drugie, autor słusznie postanowił zawęzić swoje rozważania do kręgu kultury europejskiej, jako względnie jednorodnej pod względem rozwoju broni białej. Szczególnie wiele miejsca poświęca polskiej broni siecznej, co nie dziwi z uwagi na dostępność materiału źródłowego.

Powyższe zabiegi wydają się być w pełni uzasadnione, zarówno ze względu na pewną jednolitość podejmowanej problematyki, jak i objętość dzieła. Następne książki autora mają bowiem dotyczyć pominiętych w tej pozycji rodzajów białego oręża.

Tym, co chyba najbardziej godne zauważenia, jest mnogość typów broni, jakie przytacza autor. Oprócz głównego wywodu, na niemal każdej stronie mamy przykładowe zdjęcia poszczególnych typów broni wraz ze szczegółowym opisem. Owe kolorowe fotografie są świetnej jakości i przedstawiają eksponaty znajdujące się w muzeach, ale także prywatnych zbiorach, głównie polskich, choć nie tylko. Dzięki wielości przykładów czytelnik ma możliwość zaobserwowania różnorodności oręża w poszczególnych okresach, a także procesu ewolucji broni.

Początek albumu poświęcony jest zagadnieniom wstępnym związanym z historią oręża i jego budową. Możemy się tu zapoznać z najróżniejszymi typologiami broni: podziałami ze względu na rodzaj głowni, jelca, głowicy, kabłąka i wielu innych. Tutaj również znajdują się informacje na temat poszczególnych części każdego egzemplarza, czyli: głowni, głowicy, jelca, kabłąka, zbrocza, strudzin i całej reszty. Wszystko podane zostało dość jasno i okraszone wieloma rysunkami i zdjęciami poglądowymi.

Następnie autor przechodzi do omawiania poszczególnych rodzajów oręża. Rozpoczyna swoje rozważania od starożytności, gdzie przedstawia pierwsze miecze – miedziane i brązowe, jakich wtedy używano. Potem przechodzi do Średniowiecza, a na koniec do Renesansu, kiedy miecze powoli stają się bronią przestarzałą. Następne rozdziały poświęcone są historii rapiera, koncerza i wreszcie szabli, by na pałaszu skończyć. Otrzymujemy zatem informacje o rozwoju danego typu broni od początków aż do czasów, kiedy zaczęły wychodzić z użycia.

Bardzo pozytywną cechą albumu jest wielość przedstawionych sztuk broni. Każda jest bardzo szczegółowo opisana, wraz z podaniem szczegółowych rozmiarów oraz numeru w danej kolekcji. Ta drobiazgowość z pewnością jest elementem, za który warto pochwalić autora.

Książka, mimo swych licznych zalet, ma jednak pewną wadę. Dla mnie rozczarowaniem była niewielka ilość informacji na temat praktycznego zastosowania określonej broni na polu walki czy w pojedynku. Szczególnie interesujące mogłoby być porównanie przydatności poszczególnych rodzajów oręża w poszczególnych sytuacjach: walki w tłoku, na koniu, w karczmie, w pojedynku, walka szabli przeciw rapierowi i wielu innych, podobnych zestawień.

Niemniej jednak, poza tym mankamentem, wszystkie pozostałe elementy prezentują bardzo wysoki poziom. Myślę, że zarówno osoby zawodowo zajmujące się historią oręża, jak i zwykli miłośnicy broni siecznej znajdą wiele interesujących informacji w niniejszej pozycji i z pewnością nie pożałują zakupu. Uważam, że „Historia broni siecznej” Tadeusza Królikiewicza jest bez wątpienia godną polecenia lekturą.

Tytuł: Historia broni siecznej

Autor: Tadeusz Królikiewicz

Wydawca: Bellona

Rok wydania: 2008

Liczba stron: 224

Format: 205 x 295 Oprawa: twarda

Cena: 69 zł