"Admirałowie Hitlera"

Po klęsce Niemiec w 1945 roku wielu dowódców marynarki znalazło się w rękach aliantów. Admirałowie niemieccy, wśród nich Dönitz, mianowany przez Hitlera swym następcą, stanowili cenne źródło informacji dla wywiadu brytyjskiego. Pojawiło się pragnienie poznania opinii drugiej strony na temat niedawnego konfliktu, sposobów walki, strategii i taktyki działań na morzu oraz oceanach. Wszystko to, aby zdobytą wiedzę wykorzystać zarówno do celów poznawczych, jak i praktycznych w ewentualnym konflikcie w przyszłości.

Jako że początkowe próby przesłuchań i skłonienia jeńców do współpracy nie dawały zadowalających rezultatów, postanowiono poprosić ich o napisanie analiz historycznych dotyczących marynarki niemieckiej i jej losów w trakcie wojny. Jednoczesna poprawa warunków bytowych więźniów sprawiła, że pomysł ten spotkał się z odpowiednim odzewem. Powstałe w latach 1945-1946 wspomnienia najwyższych oficerów niemieckiej marynarki pozostawały nieznane do czasu, gdy odnaleźli je i postanowili opublikować historycy G.H. Bennett i R. Bennett. Bennettowie, ojciec i syn, stworzyli pracę „Admirałowie Hitlera”, która jest kompilacją wspomnianych opracowań i daje nam obraz niemieckiej floty widzianej oczami jej dowódców.

Dzięki znalezisku historyków otrzymaliśmy doskonałe źródło do historii najnowszej, które jednak należy poddawać analizie będąc świadomym jego specyfiki. Autorzy sami zwracają uwagę, iż np. Dönitz, pisząc swe opracowanie, był świadom sytuacji, w jakiej znalazł się świat po drugiej wojnie światowej. Przewidując konflikt zimnej wojny czuł, że Niemcy muszą zerwać ze swą przeszłością i związać się z Zachodem. Stąd też w jego pracy da się odnaleźć elementy reinterpretacji historii, niedostrzegania pewnych zjawisk czy tworzenia mitów w rodzaju zrzucenia na Hitlera całej odpowiedzialności za wojnę, przy jednoczesnym wybielaniu działań marynarki i lansowaniu „rycerskiej” postawy walczących. Pamiętać również należy, że autorzy nie dysponowali przy pisaniu opracowań dokumentami czy innymi pomocami i opierali się wyłącznie na własnej pamięci i spostrzeżeniach. Stąd też źródło to należy traktować podobnie do relacji „historii mówionej” z całym możliwym repertuarem błędów.

Na szczęście praca jest tak stworzona, że obok relacji admirałów mamy równoległy komentarz autorów. Historyk może nieco żałować, że nie wydano całości wspomnianych opracowań – poszczególne rozdziały książki stanowią niejako wypisy dotyczące poszczególnych tematów. W ten sposób praca jednak zyskuje na spójności i jest na pewno ciekawsza dla zwykłego czytelnika. Osobiście brakowało mi również bibliografii i dokładnego określenia cytowanych źródeł – informacje, gdzie można je znaleźć znajdują się w nielicznych przypisach we wstępie, niestety, nie wyjaśniono używanych tam skrótów.

W swej strukturze książka składa się z kilkunastu rozdziałów. Opowiadają one historię floty niemieckiej i najważniejszych operacji przez nią podejmowanych od czasów republiki weimarskiej po koniec drugiej wojny światowej. Czytelnik może porównać opinie wygłaszane przez poszczególnych admirałów na dane tematy. Jednocześnie komentarze autorów dają pewien ogólny obraz wydarzeń, co pozwala zorientować się w treści książki również osobom gorzej znającym historię starć morskich.

Na koniec warto zwrócić uwagę, że na pewno opracowania, a również powstała w oparciu o nie książka stanowią doskonałe źródło biograficzne do poznania życia admirałów. Można ją śmiało polecić zarówno osobom zainteresowanym marynistyką, jak i laikom w tym temacie, chcących poszerzyć swą wiedzę o drugiej wojnie światowej.

Tytuł: Admirałowie Hitlera

Autor: G.H. Bennet

Wydawca: Bellona

Format: 240 stron

Oprawa: miękka

Format: 170x240 

Rok wydania: 2007

Cena: 29 zł