„Wielki Bóg Pan” - recenzja

Arthur Machen jest klasykiem literatury gotyckiej oraz horroru, którym swego czasu inspirowały się takie tuzy jak H.P. Lovecraft, Clive Barker czy Stephen King. To mistrz nastroju, a głównym kontekstem jego opowiadań i nowel jest fascynacja pogaństwem w dobie epoki wiktoriańskiej. Dla Machena pradawne wierzenia, jak i okultyzm były wyrazem niebezpiecznego odejścia od religii, co skłaniało zło do wzmożonego działania.

Odczytywany dzisiaj „Wielki Bóg Pan” jest sprawnie poprowadzonym, ezoterycznym kryminałem, który zawiera w sobie sceptyczny stosunek do nauki jako takiej. Samo opowiadanie rozpoczyna się od specyficznego eksperymentu medycznego polegającego na nacięciu mózgu w taki sposób, aby osoba mogła ujrzeć sferę duchową otaczającej rzeczywistości. To staje się fundamentem dla sprawy serii samobójstw, które prowadzą śledczych do tajemniczej kobiety, znanej z odprawiania iście satanistycznych rytuałów.

Dla Adama Fydy jest to drugi album komiksowy i względem swego debiutu, adaptacji kultowej powieści Lovecrafta, zrobił spore postępy. Pod względem graficznym to o wiele bardziej nastrojowa, posępna historia operująca tajemnicą ukrytą w mroku. Minimalistyczna paleta barw przywodzi na myśl „The Lighthouse” Roberta Eggersa, które także w klimatyczny sposób omawia temat szaleństwa oraz kontaktu ze złem w czystej postaci.

Fyda jako twórca komiksowy przede wszystkim uświadomił sobie w „Wielkim Bogu Panie”, że komiks działa najlepiej jako minimum tekstu względem maksimum obrazu. Czuć niesamowicie tempo, gdy doświadcza się zależności między poszczególnymi kadrami. Tym bardziej uzmysławia nam poprzez lekturę omawianego komiksu, jak wielka dziura tkwi w naukowości, która dla wielu współczesnych jest bożkiem w sposób kompletny tłumaczącym świat. A przecież jest to jedna z wielu perspektyw na realia mająca zarówno swoje zalety, jak i ułomności, unaoczniające się przy kontakcie z nieracjonalnością.

Adam Fyda przeniósł Machena na kanwę komiksową z taką gracją, że Robert Eggers mógłby wykorzystać jego adaptację jako storyboard do kolejnego filmu. W porównaniu do „Gór szaleństwa” to ogromny krok naprzód.

Tytuł: Wielki Bóg Pan

• Scenariusz: Adam Fyda, Arthur Machen
• Rysunki: Adam Fyda
• Wydawnictwo: Timof Comics
• Data wydania: Listopad 2022
• Druk: czarno-biały, kolor
• Oprawa: miękka
• Format: 210x290 mm
• Stron: 168
• ISBN: 978-83-67440-07-3
• Cena: 79 zł

Dziękujemy wydawnictwu Timof i cisi wspólnicy za udostępnienie egzemplarza.