Jozef Karika „Szczelina” - recenzja

Na obszarze pogórza Trybecz od lat dochodzi do licznych zaginięć. Większość z nich pozostaje niewyjaśniona. Czy mają one nadnaturalne podłoże? Czy jest to tylko legenda, mistyfikacja, czy może przerażająca rzeczywistość?

Młody bloger, Igor, zatrudnia się dorywczo przy sprzątaniu budynku starego szpitala psychiatrycznego. Znajduje w nim nagrania sesji terapeutycznych oraz dokumentację medyczną Waltera Fishera – pacjenta hospitalizowanego w 1939 roku z powodu urojeń, które pojawiły się u niego po około trzymiesięcznym zaginięciu w Trybeczu. Niestety, pomimo podjętych prób nie udaje się wyjaśnić, jak doszło do zaginięcia ani w jaki sposób mężczyzna przeżył zimą w górach. Sam hospitalizowany na zadawane pytania reaguje przerażeniem, odpowiada nieskładnie, urywanymi zdaniami pozbawionymi sensu. Jego stan, bez względu na zastosowaną terapię stale się pogarsza.

Pobieżne przeszukanie Internetu przez Igora pozwala stwierdzić, że Fisher nie jest jedyną ofiarą pogórza – w tym rejonie od dawna dochodzi do licznych zaginięć, z których większość pozostaje niewyjaśniona. Pomimo poszukiwań najczęściej nie udaje się odnaleźć ani zaginionej osoby, ani nawet jej ciała. Odnalezieni zaś, o ile pozostają przy zdrowych zmysłach, opowiadają o dezorientacji przestrzennej oraz dziwnych zjawiskach świetlnych i dźwiękowych. Młody mężczyzna postanawia wykorzystać znalezione materiały na swoim blogu, zapoczątkowując w ten sposób bieg wydarzeń, który na zawsze odmieni życie jego, jego dziewczyny oraz kilku innych osób.

Jozef Karika utrzymuje, że „Szczelina” to przelana na papier ustna relacja Igora, który rzekomo sam się do niego zgłosił z prośbą o wierne przekazanie jej czytelnikom. Zawiera ona jedynie kilka komentarzy autora, w których jednak nie próbuje on ani zaprzeczać, ani dowodzić tezy, jakoby w Trybeczu działy się rzeczy niezwykłe. Karika w swoim przekazie nie zmienia potocznego języka, jakim posługuje się Igor. Nie ingeruje także w pewną chaotyczność i oczywiste nieścisłości jego wypowiedzi. To wszystko sprawia, że czytelnik odnosi wrażenie, jakby sam siedział naprzeciwko Igora przy kawiarnianym stoliku, wysłuchując jego niezwykłej historii i decydując w jakim stopniu, i czy w ogóle, dać jej wiarę.

Brak ingerencji w wypowiedź głównego bohatera odnosi jeszcze jeden skutek – nakreśla nam jego sylwetkę w sposób znacznie pełniejszy, niż byłoby to możliwe tylko poprzez poznanie opisywanych przez niego wydarzeń. Widzimy człowieka, który z każdym kolejnym rozdziałem swojej opowieści staje się coraz bardziej pobudzony, a jednocześnie dziwnie wytrącony z równowagi, zaniepokojony i przepełniony poczuciem winy. Możemy obserwować, jak pogłębia się jego zaburzenie, naturalne staje się kwestionowanie rzeczywistości, a strach miesza się nie tyle z odwagą, ile raczej z mającym go ukryć śmiechem szaleńca. Trzeba przyznać, że jeśli Igor jest jedynie wytworem wyobraźni autora, to jest to bohater skonstruowany po mistrzowsku, wielowymiarowy, doskonale odwzorowujący rzeczywistą postać.

Właściwie już na początku lektury staje się jasne, że celem „Szczeliny” nie jest wyjaśnienie zaginięć w Trybeczu. Zawarto w niej co prawda kilka bardziej lub mniej prawdopodobnych hipotez, będących próbą racjonalnego podejścia do legendy Słowackiego Trójkąta Bermudzkiego, ewidentnie jednak zamiarem autora nie było rozwiązywanie tej zagadki. Karika próbuje przy pomocy tej historii dotknąć niewidzialnego. Nie potrzebuje do tego dedukcji. Ba, nawet sama zagadka ma tu drugorzędne znaczenie. Głównym środkiem do osiągnięcia tego celu jest klimat – atmosfera tajemniczości, którą potęguje prosty język luźnej wypowiedzi, brzmiącej niczym historie z dreszczykiem opowiadane nocą przed namiotem przy dogasającym ognisku. To pełnokrwisty horror, przypominający, że nie wszystko na tej ziemi jest opisane, sklasyfikowane i bezpieczne. Czyta się go jednym tchem.

Ocena: 8/10

Tytuł: Szczelina

• Autor: Jozef Karika
• Rok wydania: 2018
• Wydawnictwo: Stara Szkoła
• Liczba stron: 412
• Gatunek: horror
• Oprawa: miękka
• Liczba stron: 412
• Format: 19.5 x 12.5 cm
• ISBN: 978-83-66013-10-0
• Cena: 39,90 zł