„Wasz cyrk, moje małpy” Macieja Parowskiego, czyli legenda, która ciągle żyje

Trudno jest mówić o Macieju Parowskim w czasie przeszłym. A jednak – to prawda. Nieodżałowany redaktor naczelny magazynu „Nowa Fantastyka”, niezwykle ceniony dziennikarz, erudyta, wrażliwy, empatyczny, dobry człowiek… którego już z nami nie ma. Pamięć jest jednak ciągle żywa. Pozostaje w ludziach, jest też zapisana w dziełach kultury.

„Wasz cyrk, moje małpy” to szczególny rodzaj literatury. Można powiedzieć, że to praca literaturoznawcza, ale również swoisty dziennik. Popkulturowy pamiętnik i filozoficzny traktat. Opus magnum Macieja Parowskiego, w którym ukazał chronologiczny alfabet autorów, nomen omen, fantastycznych. „Przez trzydzieści lat promowałem przecież polską fantastykę jako paradę osobowości, talentów i charakterów…” – wspomina we wprowadzeniu legendarny publicysta. O tym, jak barwna jest to galeria postaci, dowiadujemy się z posłowia i słów Przemysława Romańskiego, wydawcy i założyciela SQN, a przede wszystkim... z rozdziałów monumentalnej pracy.

W pierwszym tomie mamy okazję do tego, aby poznać, być może lepiej zrozumieć, a czasami przypomnieć sobie o twórcach, którzy są dziś nieco zapomniani, jak choćby Grzegorza Drukarczyka, Wojciecha Tomczyka, Marka Adamika czy Jacka Skrzydlewskiego. Zapomnianych, dodajmy, być może nie dla wszystkich, lecz Maciej Parowski potrafi uwrażliwiać, tłumaczyć, że w każdym człowieku znajduje się istotny pierwiastek fantastyczny. Obok wspomnianych znajdują się zaś prawdziwe ikony, żeby wspomnieć tylko Jacka Dukaja, Janusza Andrzeja Zajdla, Edmunda Wnuka-Lipińskiego czy Andrzeja Sapkowskiego. Autor opracowania w doskonały sposób nakreśla społeczno-kulturową panoramę rodzimej fantastyki.

Bo „Wasz cyrk, moje małpy” to książka, której wartość przejawia się w niezliczonych anegdotach. Parowski w charakterystycznym stylu, ze swadą, humorem, pełnym zrozumieniem zdaje się przyglądać każdemu z wybranych literatów. Tłumaczy ich twórcze założenia, fundamenty, na których artyści zdawali się pracować, a później rewolucjonizować. Określa, czym były pierwsze Polcony, jaką rolę odegrał Klub Tfurców, a wreszcie… jak wygląda dziś społeczna panorama polskiej fantastyki. W drugim tomie pojawiają się inne nazwiska – Łukasz Orbitowski, Zdzisław Beksiński, Rafał Kosik, Szczepan Twardoch, Michał Centarowski, Anna Kańtoch, Anna Brzezińska, Joanna Kułakowska, Paweł Majewski… każdy z tych rozdziałów stanowi wyjątkowe spotkanie.

Niezwykłym dopełnieniem całości są zaś fragmenty publicystyczne, żeby przywołać w tym miejscu tylko jedną opowieść… a jest nią zapis z panelowej dyskusji opatrzonej tytułem „Fantastyka vs awangarda – stuletnie związki i animozje”, w której udział wzięli: Joanna Karpowicz – malarka, autorka komiksów, Wojciech Siudmak – malarz, lider tak zwanego realizmu fantastycznego, Andrzej Sapkowski, mistrz fantasy, Tomasz Bagiński, oscarowy filmowiec oraz dziennikarka Anna Groblińska (Radio Łódź) i… Maciej Parowski – wybitny gawędziarz, sprawny moderator, intelektualista, który jednoczył ludzi. Bo w całości nie brakuje sporów, konfliktów, scysji, ale również konsensów. I w tym zawiera się kolejna wartość historii…

„Wasz cyrk, moje małpy” to prawdziwa intelektualna uczta, dzięki której otrzymujemy czystą wiedzę z zakresu filozofii, historii sztuki, funkcjonowania nowych i tradycyjnych mediów… dziedzictwo fantastyki nieczęsto bywa opisywane w tak subtelny, pociągający sposób. A pamięć jest jednak ciągle żywa. Pozostaje w ludziach, jest też zapisana w dziełach kultury. Cóż powiedzieć – prawdziwa perełka, którą powinno się znać. I posiadać w domowym skarbcu.

Tytuł: Wasz cyrk, moje małpy tom 1 i 2

• Autor: Maciej Parowski
• Wydawnictwo: Sine Qua Non
• Format: 165x235 mm
• Liczba stron: 536 i 424
• Oprawa: twarda
• ISBN-13: 9788381293860, 9788381296328
• Data wydania: 4 i 11 września 2019 r.
• Cena: 49,99 zł

Dziękujemy wydawnictwu Sine Qua Non za udostępnienie egzemplarza do recenzji.