„Ksiądz Jerzy Popiełuszko: Cena wolności” - recenzja

Bardzo lubię filmy Stanisława Barei. Absurdalne dowcipy i sceny w nich zawarte ukazujące ówczesną rzeczywistość w krzywym zwierciadle są już chyba nieśmiertelne. Na pewno spora w tym „zasługa” ówczesnej cenzury, która nieraz zmuszała autorów do przemycania i szyfrowania pewnych aluzji. W wyniku tego wszystko czego nie dało się powiedzieć wprost, bywało sprowadzane do zabawnego skeczu i nierzadko przerysowując, wyśmiewało szarą rzeczywistość PRL-u.

Śmiech był jedną z form walki lub dla wielu po prostu metodą radzenia sobie z funkcjonującym systemem. Musimy jednak pamiętać, że PRL i jego komunistyczna rzeczywistość bardzo często nie była nikomu do śmiechu. Ani trochę. Komunistyczny system panujący w Polsce po II wojnie światowej ma na swoim koncie mnóstwo ofiar śmiertelnych – osób, które były dla niego zagrożeniem, lub w proteście przeciw jego działaniom odważyły się podnieść na niego rękę. Jedną z najbardziej znanych jest ksiądz Jerzy Popiełuszko, błogosławiony i męczennik Kościoła katolickiego.
„Ksiądz Jerzy Popiełuszko: Cena wolności” to komiks autorstwa Macieja Jasińskiego odpowiedzialnego za scenariusz oraz Krzysztofa Wyrzykowskiego, który stworzył rysunki. Po wcześniejszych edycjach z 2005 i 2007 roku został wydany ponownie w roku 2017, tym razem na zlecenie Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

Fabuła komiksu obejmuje ostatnie miesiące życia księdza Jerzego, ze szczególnym uwzględnieniem wydarzeń bezpośrednio przed jego zamordowaniem. Możemy więc poznać nieudane próby skompromitowania kapłana przez funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa, działania inwigilacyjne, a ostatecznie także przygotowania do morderstwa. Z drugiej strony obserwujemy życie tytułowego bohatera, człowieka, który ze względu na swoją działalność nieustannie zmagał się z represjami władz komunistycznych. Mimo to bardzo aktywnie udzielał się publicznie, wygłaszając patriotyczne kazania, wspierając Solidarność, czy organizując słynne Msze za Ojczyznę w kościele św. Stanisława Kostki na warszawskim Żoliborzu. Ksiądz Jerzy Popiełuszko nie ograniczał swej działalności tylko do stolicy. Odwiedzał również inne miasta, dużo jeżdżąc po Polsce, w czym oprawcy upatrzyli sposób na jego porwanie.

Oprócz czarno-białego komiksu, „Cena wolności” zawiera także krótki biogram księdza Jerzego Popiełuszki. Możemy się z niego dowiedzieć nieco o działaniach komunistycznej propagandy w walce z niewygodnym kapłanem, czy okolicznościach procesu sądowego oskarżonych o jego zabójstwo. Choć szczegóły tej sprawy, łącznie z miejscem, okolicznościami i datą śmierci Jerzego Popiełuszki do dziś budzą wątpliwości, jego wcześniejsze prześladowanie, czy próby zniszczenia wizerunku przez propagandowe organy władzy można odnaleźć w postaci dokumentów lub artykułów prasowych.

Nieraz zastanawiam się, czy ksiądz Jerzy, dla którego przecież na porządku dziennym było zmaganie się z represjami, liczył się z tym, że mogą być one wobec niego aż tak drastyczne. Wszak z dzisiejszej perspektywy możemy stwierdzić, że ówczesne władze obchodziły się nieporównanie łagodniej z wieloma czołowymi przywódcami Solidarności. Z drugiej strony miał on również do czynienia ze śmiercią i niebezpieczeństwem, jak w przypadku licealisty Grzegorza Przemyka, w którego pogrzebie ksiądz Popiełuszko aktywnie uczestniczył nieco ponad rok przed zamordowaniem. Ostatecznie aparat represji uderzył i w niego okazując społeczeństwu po raz kolejny swoją bezwzględność i próbując złamać ducha wszystkich, którzy z nim walczyli. Bez względu na motywacje i ocenę czy świadomość ryzyka, jakiego się podejmował, działalność księdza Jerzego Popiełuszki zasługuje na uznanie i upamiętnienie. Dobrze więc, że komiks „Ksiądz Jerzy Popiełuszko: Cena wolności” doczekał się kolejnego wydania, choć liczę na to, że polscy autorzy komiksów nie powiedzieli w kwestii opowiadania jego losów jeszcze ostatniego słowa.

Tytuł: „Ksiądz Jerzy Popiełuszko: Cena wolności”  

• Scenariusz: Maciej Jasiński
• Rysunki: Krzysztof Wyrzykowski
• Wydawca: Zin Zin Press
• Oprawa: miękka
• Druk: cz-b
• Papier: offset
• Format: 21 x 29,7 cm
• Liczba stron: 32
• Cena: 14,90 zł

Dziękujemy wydawnictwu Zin Zin Press za udostępnienie egzemplarza do recenzji.