„Mentalista Hitlera” - recenzja

„Zło zwycięża, gdy dobrzy ludzie nic nie robią”. Nie chcę w tym miejscu zanadto analizować słów przypisywanych obecnie Edmundowi Burke’owi. Chciałbym jednak zwrócić uwagę na słabość „zła” w początkowym okresie jego jakiejkolwiek działalności. Choć bardzo często dość szybko daje oznaki swoich zamiarów, lekceważymy je, pozwalając w ten sposób się rozwinąć. Nie ma chyba lepszego przykładu powszechnie rozpoznawanego zła niż nazizm.

Gervasio Posadas w książce „Mentalista Hitlera” przenosi nas w czasy, w których nazistowskie zło zaczynało kiełkować. Rok 1932. José Ortega - wysłannik hiszpańskiej gazety w Berlinie, za sprawą swej działalności poznaje tajemniczego człowieka: Urodzonego w 1889 roku w Austrii, świetnie panującego nad tłumem, robiącego ostatnio karierę w Niemczech weterana I wojny światowej… Erika Jana Hanussena. Jako: iluzjonista, mentalista, jasnowidz, dziś powiedzielibyśmy zapewne też: showman, organizuje on pokazy gromadzące liczną widownię, na których prezentuje swoje umiejętności: hipnozę, czytanie w myślach czy przewidywanie przyszłości. Hanussen doskonale zdając sobie sprawę z konieczności dbania o wizerunek i reklamę, które już pomogły mu w zostaniu milionerem, proponuje Ortedze - dziennikarzowi współpracę. José zachęcony obiecaną wypłatą i wizją życia na wysokich obrotach przyjmuje ofertę.

Sytuacja gospodarcza w ówczesnych Niemczech nie przedstawia się dobrze. Miliony bezrobotnych, bieda, niepokoje społeczne w postaci licznych zamieszek powodujących ofiary śmiertelne. Główni bohaterowie książki trzymają się jednak daleko od tak przyziemnych problemów. Gervasio Posadas za sprawą ich działalności prowadzi nas poprzez świat ówczesnych berlińskich elit. Podczas seansów Hanussena czy wytwornych rautów przewijamy się wśród członków rządu, przedstawicieli dawnej monarchii, dyplomatów czy aktorów. Bohaterowie „Mentalisty Hitlera” garściami czerpią z wolności i dobrodziejstw dekadenckiego Berlina. Wystawne życie i zabawy, których szczegóły często nie powinny ujrzeć światła dziennego to ich świat. Do hermetycznego środowiska docierają jednak również echa ulicy: komuniści i naziści, czyli nadzieja wyborców szukających poprawy swojego losu w skrajnościach zaczynają być również widoczni w wyższych sferach. Szczególną uwagę bohaterów książki zwracają ci drudzy. Nie są jednak jeszcze tak silni i ważni jak zapamiętała ich historia. Pomimo głoszonych już wówczas radykalnych haseł czy za sprawą charakterystycznej, nowej symboliki wciąż są sensacją wywołującą skrajne emocje: od grozy poprzez podziw do śmiechu. Nic nie jest jednak przesądzone. Polityczna walka wciąż się toczy. Siła okazywana przez bojówki, jak np. SA, a także propaganda prasowa są orężem walczących o poparcie. Kompromitujące materiały odbijane niczym piłka i ujawniane przez wrogie sobie ideowo redakcje są jednymi z ważniejszych narzędzi do zdobycia wciąż nieokreślonego jednoznacznie ogółu wyborców.

W takich właśnie zmiennych okolicznościach Hanussen jako znany mentalista w trakcie jednego ze swoich seansów wzbudza sensację, przepowiadając dojście do władzy Adolfa Hitlera. Jednocześnie postanawia współpracować z nazistami. W ich wyborczym sukcesie widzi szansę dla siebie. Razem z José Erik dociera do najważniejszych przedstawicieli brunatnej ideologii. Angażując się w działania na rzecz sukcesu wyborczego partii, coraz bardziej pewny siebie, liczy na wdzięczność jej działaczy i wzmocnienie swojej pozycji.

Charakterystyczną cechą książki Gervasio Posadasa jest fakt, iż niemal wszyscy jej bohaterowie jak na przykład Hanussen to postaci historyczne. Sam autor zapowiada, że zachowanie i wypowiedzi jasnowidza są „owocem żmudnej pracy badawczej”. Czytając „Mentalistę Hitlera”, możemy więc zapoznać się również z prawdziwymi wypowiedziami jej historycznych bohaterów, które dzięki starannemu doborowi są integralnym elementem fabuły. Wraz z każdym kolejnym rozdziałem dowiadujemy się coraz więcej prawdy o Hanussenie w konfrontacji do legendy, jaką sam o sobie stworzył. Podobnie jak sondażowe notowania nazistów jego kariera nie jest z góry skazana na sukces - przeżywa wzloty i upadki. Książka stanowi również przyczynek do zrozumienia sposobu, w jaki naziści zdobyli w Niemczech władzę. Zło – dla wielu zauważalne od początku krok po kroku działając w sposób jawny i wykorzystując standardowe procedury, wspięło się na szczyt.

Jak na losy Niemców, Europejczyków czy całego świata podziałało zdobycie przez nazistów władzy, wie dość dobrze każdy z nas. By dowiedzieć się jak fakt ten wpłynął na poszczególne osoby będące w centrum niemieckich wydarzeń, przeczytajcie „Mentalistę Hitlera”. Albo zajrzyjcie do encyklopedii czy internetu. Myślę jednak, że książka zapewni Wam dużo więcej przyjemności.

Tytuł: „Mentalista Hitlera”

• Autor: Gervasio Posadas
• Tłumacz: Agata Ostrowska
• Wydawnictwo: Rebis
• Redaktor: Elżbieta Bandel
• Seria: Thriller
• Format: 135x215 mm
• Liczba stron:384
• Oprawa: miękka ze skrzydełkami
• ISBN-13:9788380621961
• Data wydania: 09.2017 r.
• Cena 34,90 zł

Dziękujemy Wydawnictwu Rebis za udostępnienie egzemplarza do recenzji.