"Przebiegłe dochodzenia Ottona i Watsona": "Esencja / Romantyzm" - recenzja

Skroplony sens życia i ożywienie narodowych wieszczów, czyli świadoma gra w symbole i znaczenia. Intrygująco? Zagadka przygotowana przez Grzegorza Janusza oraz Krzysztofa Gawronkiewicza fascynuje na co najmniej kilku poziomach, bo i sam komiks jest czymś więcej niż tylko detektywistycznym śledztwem opracowanym w formule groteski.   

„Przebiegłe dochodzenie Ottona i Watsona” faktycznie można potraktować jako niezwykły mariaż konwencji, w którym umiejętne wypreparowanie elementów polskiej kultury służy rozrywce, a także zaskakującej refleksji nad ojczystym dziedzictwem. Seria stworzona w ramach konkursu na najlepszy komiks europejski, uhonorowana zresztą tym tytułem (wydana pierwotnie na rynku frankofońskim), wymyka się prostym kategoriom. Dzięki temu umożliwia szereg interpretacji.

Na pierwszej płaszczyźnie dostajemy nietypowy kryminał. Wyjątkowość opiera się tutaj przede wszystkim na głównych bohaterach – Otto, nieco zgorzkniały, sarkastyczny detektyw z trudem wiążący koniec z końcem, któremu partneruje wierny i wyjątkowo sprytny szczur Watson. Przyjacielską więź ujęto w filozoficznych dialogach, egzystencjalnych rozważaniach na temat cen serów, piwa, ale także... refleksji o współczesnej Warszawie czy światowej literaturze.

Śmiech przez łzy, a dodatkowo humorystyczne fragmenty swobodnie łączące się z intertekstualną tkanką popkultury. Sprytnie pomyślano samą strukturę scenariuszy do albumu złożonego z dwóch historii – z pozoru absurdalne pomysły zyskują naprawdę sensowną formę. Na przykład wynalazek przemiany związków frazeologicznych na związki chemiczne, co w rezultacie zaowocowało szeregiem łatwo przyswajalnych napojów – „Mechaniczną pomarańczą”, „Ubikiem”, „Wehikułem czasu”...

 Genialne odkrycie tajemniczego Aptekarza stanowi podstawę „Esencji”, pierwszego komiksu w zbiorczym wydaniu. Tytuł odsyła nas jednak do sensu samego życia. Nic dziwnego, że przepis na taki produkt chce przejąć rzesza niegodziwców o wybujałych ambicjach. Trup ścieli się na zawołanie, nie brakuje napięcia, fabularnych wolt i śmiałej puenty, bo przecież tekst to pretekst, a najważniejszy jest... podtekst? Grzegorz Janusz z zauważalną swobodą pociąga wszystkie nici fascynującej intrygi.

Rzemieślniczą sprawność uwidoczniono także w „Romantyzmie”. Drugi akt komiksowego cyklu koncentruje się tym razem na pomyśle – dosłownego – ożywienia pamięci o epoce wzmiankowanej w tytule. Mroczne duchy działające na polecenie rządu wymagają jednak żywych ofiar, wszystko po to, aby uzdrowić rodzimą kulturę... Z pozoru prozaiczna sprawa Ottona i Watsona ponownie przeradza się w akt heroizmu z mniejszą porcją dedukcji i niewyczerpalnym szczęściem.

Krwawe rozliczenie z demonami przeszłości można pojmować nie tyle jako odcięcie się od dziedzictwa, co raczej konfrontacja z pewnym symbolicznym sposobem myślenia. Wartością jest więc dialog, podjęcie poważnej tematyki. Coś nieoczywistego, zwłaszcza, że wszystko dzieje się w formule komiksu rozrywkowego! Opowieści detektywistycznej, skrzącej się specyficznym humorem, wzbogaconej dodatkowo fantastyką grozy i oddaniem polskich realiów.

Klarowne określenie świata, a przy tym naprawdę spójna wizja stylistyczna to zasługa Krzysztofa Gawronkiewicza, bardzo utalentowanego plastyka, który z precyzją kreśli obraz codziennego życia współczesnej Warszawy. Silne kontury i dynamiczna kreska dopracowana zwłaszcza w foto-realistycznym ujęciu stolicy, choćby cmentarzu na Powązkach, natomiast modelunek postaci bardziej przypomina karykaturę, co też doskonale oddaje wydźwięk historii.

Wspólne dzieło Gawronkiewicza i Janusza skąpane jest w stonowanej palecie barw, jednak cały album ma w sobie wyrazisty, atrakcyjny sznyt autorski. „Przebiegłe dochodzenie Ottona i Watsona” sprawdzają się jako filozoficzna gawęda, koktajl popkulturowych skojarzeń oraz cytowań, bluesowa historia kryminalna i zjadliwa satyra. Oryginalne, atrakcyjne w słowie, jak i obrazie polskie dzieło eksportowe. Warte wielokrotnego zbadania! 

•  Komiks można kupić w sklepie gildii

Tytuł: "Przebiegłe dochodzenia Ottona i Watsona": "Esencja / Romantyzm" - wydanie kolekcjonerskie.

• Scenariusz: Grzegorz Janusz
• Rysunek: Krzysztof Gawronkiewicz
• Wydawca: Wydawnictwo Komiksowe
• Liczba stron: 88
• Format: 240x320 mm
• Oprawa: twarda
• Druk: kolor
• Wydanie: I, zbiorcze
• Data wydania: 09.2015
• Cena: 59,90 zł

Dziękujemy Wydawnictwu Komiksowemu za udostępnienie egzemplarza do recenzji.