Paweł Majka "Uniwersum Metro 2033": "Dzielnica obiecana" - recenzja

W Polsce otwarto kolejną stację metra! Literacka seria „Uniwersum Metro 2033” została poszerzona o „Dzielnicę obiecaną” Pawła Majki. Czy rodzimy pisarz wskaże drogę kolejnym twórcom związanym z historiami postapokaliptycznymi? Wydaje się, że są ku temu pewne przesłanki.

Majka, który szerszemu gronu czytelników może być znany za sprawą wielu fantastycznych opowiadań (publikacje w Nowej Fantastyce i w szeregu znanych antologii ) i książce science-fiction „Pokój światów”, swoją wizję upadku ludzkości przedstawił na tle krakowskiej Nowej Huty. Industrialny charakter dzielnicy doskonale wpisuje się w apokaliptyczny pejzaż serwowany nam od początku serii zainicjowanej przez Dymitrija Głuchowskiego. Oznacza to, że czytelnik odnajdzie nie tylko uniwersalny przekaz, ale i udany zarys rodzimego kolorytu.

Atomowa Pożoga przyniosła nowy porządek. Ludzie zamieszkujący podziemne tereny Federacji Schronów starają się przystosować do życia okupionego ciężką pracą, pamięcią o minionej katastrofie, jak również nadzieją na poprawę ich losu. Wśród ocalałych znajdziemy Marcina i Ewę, przyszywane rodzeństwo, które wychowane przez aktorską trupę, jest duetem głównych bohaterów książki. Ludzka zawiść połączona z niesprzyjającymi okolicznościami sprawia, że będąc oskarżonymi o rzekomą zdradę, są zmuszeni do ucieczki na skażoną powierzchnię miasta. Uciec i przetrwać – dokąd i jak?

„Dzielnica obiecana” jest z jednej strony przykładem na umiejętne, choć dosyć szablonowe korzystanie z elementów znanych z postapokaliptycznej serii, z drugiej zaś stanowi naprawdę interesujące przedstawienie realiów bliskich polskiemu czytelnikowi. Pozorna sprzeczność da się łatwo wytłumaczyć. Przykład politycznych sojuszy Nowej Huty może nas odsyłać do frakcji znanych ze stacji fikcyjnego metra w prozie Głuchowskiego, natomiast sam Kraków z jego topografią, powojennym opisem oraz odwołaniami do polskich symboli kulturowych (Wiedźmin, Sienkiewicz, polskie legendy) jest autentyczny i faktycznie angażuje czytelnika. W tym sensie da się wyczuć intencję autora, który chciał nadać powieści własną tożsamość.

Przedstawiona w prologu koncepcja jednomyślnych mutantów i Króla, potężnego antagonisty z mocami psionicznymi, jawi się atrakcyjnie w zestawieniu z dwójką młodych bohaterów, którzy dopiero szukają swojej tożsamości i – dosłownie – miejsca na świecie. Wykorzystanie kontrastu dla zobrazowania tego, co groźne, a także tego, co zwyczajne, pozwala na satysfakcjonującą ekspozycję cech postaci. W całości przewija się także wątek towarzyszącego stalkera Wesołego, persony charakterystycznej dla tego nurtu opowieści. To właśnie za jego sprawą dokonują się zajmujące opisy przetrwania okupionego walką w dzikim świecie jutra.

Fabularna konstrukcja książki w głównej mierze zbudowana jest na podstawie dosyć klasycznego motywu drogi. Postapokaliptyczny świat naszkicowany pewną ręką autora zwraca jednak uwagę nie tylko za sprawą zobrazowania stopniowego dojrzewania głównych bohaterów, ale również w momentach przepełnionych akcją z bestiariuszem tajemniczych stworów-mutantów. Majka z wyczuciem posługuje się słowem modelowanym przez wyobraźnię, dając temu wyraz także w samym pomyśle inscenizacji teatralnych w podziemnym azylu ludzkości. Pomysłowy i wdzięczny chwyt dzięki, któremu zauważamy jak istotną rolę w zawiązywaniu się wspólnot odgrywa mit.

Polski przedstawiciel cyklu „Uniwersum Metro 2033” spełnia swoją funkcję, będąc udanym przedłużeniem literackiej linii pomysłów stworzonych przez Głuchowskiego. Majka wykorzystuje sprawdzone rozwiązania dodając jednak własne pomysły utkane z polskich elementów postapokalipsy. Być może będzie to zachęta do kontynuowania tego wątku dla innych twórców fantastyki.

Tytuł: "Uniwersum Metro 2033": "Dzielnica obiecana"

• Autor: Paweł Majka
• Wydawnictwo: Insignis
• Seria: Metro
• Okładka: Ilja Jackiewicz
• Miejsce wydania: Kraków
• Liczba stron: 500
• Format: 140x210 mm
• Oprawa: miękka
• Wydanie: I
• Data wydania: 08.2014
• Cena: 39,99 zł

Dziękujemy wydawnictwu Insignis za udostępnienie egzemplarza do recenzji.