„Japonia widziana oczyma 20 autorów” - recenzja

„Japonia widziana oczyma 20 autorów” to zbiór komiksowych nowel, których motywem przewodnim jest Kraj Kwitnącej Wiśni. Do pracy nad utworem zaproszono autorów francuskich, polskich i japońskich. Celem było stworzenie serii krótkich form komiksowych - reportaży, autobiografii, utworów fikcyjnych dotyczących wybranego regionu, miejsca czy miasta Japonii. Antologia została wydana w kilku krajach. Polska edycja jako jedyna zawiera dwa dodatkowe komiksy rodzimych twórców - Fałszywy trop Michała „Śledzia” Śledzińskiego oraz Osaczańską robotę Jakuba Babczyńskiego i Radosława  Bolałka.

Komiksy, które znalazły się w antologii łączy w zasadzie tylko to, że wszystkie są czarno-białe. Poza tym mamy tu do czynienia z prawdziwą mieszanką stylów, form, poruszanych tematów, gatunków. Na przykład, obok „tradycyjnych” komiksów z dialogami pojawia się komiks niemy - Słonecznik. Mamy science fiction w postaci futurystycznego Osaka 2034 czy sentymentalne Nad brzegiem morza. W puszczy nawiązuje do japońskich legend, podobnie jak Festiwal dzwoniących koni, gdzie najważniejsze wydarzenia dzieją się we śnie głównego bohatera.

Największym plusem antologii jest to, że autorzy nie ograniczają się do „przewodnikowego” stylu opisując to, co i tak jest znane przeciętnemu śmiertelnikowi. Idą krok dalej i przedstawiają nam „smaczki, raczej niedostępne dla laika, który nigdy nie był w Japonii. Dowiemy się jakie jest typowe podejście do homoseksualizmu, co porabiają w niedziele gotyckie dziewczęta czy poznamy swoistą „filozofię” segregacji śmieci. Choć należy wziąć poprawkę na to, że wiele historii to czysta fikcja, myślę że w tym przypadku można autorom uwierzyć na słowo, że przedstawiają skrawek faktycznej kultury japońskiej.

Nieco gorzej jest już z poziomem poszczególnych tekstów. Mówiąc krótko: znajdą się lepsze, gorsze i takie sobie. Ze względu na to, że jest ich sporo, wspomnę jedynie o tych, które najbardziej zapadły mi w pamięć.

Jeśli chodzi o mocne punkty, są to na pewno Nowi bogowie - historia o pracownikach branży reklamowej, którzy wpadli w pułapkę wszechobecnego konsumpcjonizmu i komercji. Na szczególną uwagę zasługuje główny bohater – projekt rysunku - i jego symboliczne znaczenie dla całej opowieści. Równie godne polecenia jest napisane w formie pamiętnika z podróży do stolicy Japonii Miasto drzew. Natomiast Tokio według Oalterou, to pełen ironii, ale też swoistego humoru opis japońskiego społeczeństwa i jego największych przywar.

Co się tyczy słabszych tekstów, zaliczyłabym do nich wspomnianego Słonecznika oraz Śpiew cykad. W obu historiach najbardziej przeszkadza to, że są po prostu niezrozumiałe. Pierwsza, opowieść o przekomarzaniu się dwojga kochanków, broni się jedynie ciekawą formą. Druga, choć bardzo urokliwa, w zestawieniu z minimalistycznymi dialogami i obco brzmiącymi nazwami owadów wydaje się mieć sens jedynie dla osób obeznanych w temacie lub choćby znających znaczenie cykad w kulturze japońskiej.

Ogólnie rzecz biorąc, twórcy antologii wykonali swoje zadanie na piątkę z małym minusem - ze względu na niejednolity poziom tekstów w niej zawartych. Miało być subiektywnie o Japonii i w istocie tak jest. Utwór można polecić przede wszystkim miłośnikom kultury japońskiej, ale też każdemu, kto ma ochotę poczytać lekki, „krajoznawczy” komiks i jest ciekawy tego kraju „od kuchni”. W obu przypadkach „Japonia…”  będzie dobrym wyborem. 

Tytuł: "Japonia widziana oczyma 20 autorów"

• Antologia
• Format: 170 x 240 mm
• Oprawa: Miękka ze skrzydełkami
• Wydawca: Hanami
• Papier: Offset
• Cena okładkowa: 59 zł
• ISBN 978-83-60740-32-3
• Komiks dla dorosłych

Dziękujemy Wydawnictwu Hanami za udostępnienie egzemplarza do recenzji.