W imię króla i Pani Jeziora!

Niedawno ukazał się nowy dodatek do drugiej edycji chyba najbardziej kultowej gry RPG w Polsce - Warhammera Fantasy Role Play. "Rycerze Graala" to pierwszy dodatek do tego systemu opisujący inny region Starego Świata, niż sigmaryckie Imperium. Autorzy opisali tu Bretonię - królestwo rycerzy i Pani Jeziora, które do tej pory było raczej pomijane i jedyne o nim wzmianki, zarówno w pierwszej, jak i drugiej edycji, odnaleźć można było jedynie w podręczniku podstawowym. Były to jednak informacje, które nie dawały nam pełnego obrazu jednego z sąsiadów kraju potomków Sigmara i każdy Mistrz Gry, który chciał prowadzić przygody w tym regionie, musiał polegać głównie na własnej wyobraźni. W tej chwili sytuacja ta diametralnie się zmieniła.

Dodatek, liczący sobie ponad 150 stron i wydany w eleganckiej, twardej oprawie, został podzielony przez autorów na dziewięć rozdziałów. W pierwszym z nich znajdziemy liczne informacje na temat samej krainy, która pod maską sielskiego spokoju i dobrobytu ukrywa biedę i wyzysk chłopów, zmagania z najazdami orków i zwierzoludzi, liczne przejawy Chaosu czy wojny pomiędzy samymi szlachcicami. Opisano tu szczegółowo język bretoński, umożliwiając MG odgrywanie denerwujących zwyczajów mowy Bretończyków, strukturę społeczeństwa podzielonego na szlachtę i chłopów, zwyczaje kulinarne przyprawiające o mdłości przyjezdnych, czy też specyficzne podejście do życia, dorobku, a nawet odzieży.

Następne cztery rozdziały przybliżają nam historię Bretonii od czasów starożytnych, poprzez walki z orkami, zjednoczenie plemion bretońskich przez Gillesa Zjednoczyciela aż do czasów bardziej współczesnych mieszkańcom Starego Świata. Opisano tu bitwy stoczone przez armię Gillesa oraz historię pierwszych Rycerzy Graala. Dalej znajdujemy informacje na temat polityki i systemu feudalnego, obowiązującego prawa, (zupełnie odmiennego dla szlachty i stanu niższego, czyli chłopstwa) podzielonego na kodeks rycerski, prawo ziemskie, prawo zwyczajowe oraz prawa lokalne przybierające nieraz komiczne formy, jak na przykład: "Świnie i bydlęta winny przysiąc w obecności Panny Graala, iże wygląd ich plugawy nie świadczy o konszachtach z Chaosem".

Rozdział piąty przybliża nam kult tajemniczej Pani Jeziora (będącej opiekunką i głównym bóstwem Bretonczyków) oraz obyczaje z nim związane. To właśnie ta bogini wybierała kolejnych Rycerzy Graala i pomagała, z tylko sobie znanych powodów, Gillesowi. Jest to postać wyjątkowo tajemnicza i w szczególny sposób powiązana z elfami z Lasu Loren.

Dalej znajdziemy bardziej szczegółowy opis rycerstwa bretońskiego, które otrzymało ciekawą zdolność, jaką są cnoty rycerskie uzależnione od charakteru i postępowania rycerza. Z pewnością jest to dobry sposób na ubarwienie postaci i sprawienie by była ona ciekawsza.

Rozdział siódmy to opis poszczególnych księstw Bretonii. Każde z nich jest ciekawie i w miarę szczegółowo opisane. Odnajdujemy tu też, znane z "Dziedzictwa Sigmara", przykładowe postaci mieszkańców danego księstwa, które możemy wykorzystać na sesji oraz pomysły na przygody. Opis każdej prowincji wzbogacony jest dodatkowo kolorową mapką. Do tego od czasu do czasu pojawiają się opisy stworów spotykanych w danym regionie i nieraz doprowadzające do śmiechu cytaty BN odwiedzających daną okolicę. Jest to chyba najciekawszy z rozdziałów w całym dodatku.

Kolejny rozdział pozwala nam na stworzenie postaci typowego Bretończyka. Wypisane są cechy tej nacji oraz umiejętności i zdolności uzależnione od księstwa, z którego postać pochodzi. Dodano także czternaście nowych profesji dostępnych dla postaci pochodzących z Bretonii, od pachołka czy pasterza do, będącej chyba jedną z najpotężniejszych, jeśli nie najpotężniejszą, profesji Rycerza Graala.

Dodatek zakończony jest przygodą, która ma wprowadzić graczy w specyficzny, z pozoru sielski i spokojny klimat Bretonii, moim zdaniem lepiej nadającą się dla zaczynających zabawę z RPG i Wojennym Młotem, niż bardziej doświadczonych graczy, dla których może być po prostu "powtórką z rozrywki". Jednak, gdyby MG chciał poprowadzić ją doświadczonej drużynie, jest to możliwe bez wprowadzania zmian, dzięki interesującemu posunięciu, jakim było podanie dwóch grup statystyk dla przeciwników drużyny - jednej dla nowicjuszy i drugiej dla weteranów.

Całość wydana jest na kredowym papierze i w kolorze. Czytając książkę, nie odnalazłem żadnych literówek czy błędów językowych i za to należy się wielki plus. Kolejną zaletą jest właśnie tłumaczenie i język, oddające klimat i sprawiające, że tekst czyta się szybko i przyjemnie. Liczne ilustracje mają zróżnicowany poziom, od naprawdę pięknych i klimatycznych po takie, które nie przypadły mi do gustu. Jednak spełniają swoją główną funkcję i oddają klimat "rycerskiej" Bretonii. Miłośnicy figurkowej wersji Warhammera odnajdą tam kilka ilustracji zaczerpniętych z Księgi Armii Bretonii.

"Rycerze Graala" to naprawdę dobry i ciekawy dodatek przepełniony po brzegi ciekawymi informacjami i pomysłami na przygody. Mogę polecić go spokojnie wszystkim miłośnikom Warhammera, chociaż oczywiście skierowany on jest głównie do Mistrzów Gry. Po wcześniejszym przeczytaniu "Dziedzictwa Sigmara", które nie przypadło mi szczególnie do gustu, miałem pewne obawy przed sięgnięciem do tej książki, jednak już kilka pierwszych stron rozwiało je i wciągnęło we wspaniały świat rycerzy, honoru, magii oraz ukrytego pod tym wszystkim zepsucia. Szczerze polecam.

W imię króla i Pani Jeziora!