"The Lord of the Rings 1954-2004: Scholarship in Honor of Richard E. Blackwelder"

Niespełna dwa lata temu fandom tolkienowski świętował 50-lecie pierwszego wydania powieści "Władca Pierścieni". Jednym z ważniejszych związanych z tą rocznicą wydarzeń była konferencja, która odbyła się w dniach 21-23 października 1954 roku na Uniwersytecie Marquette w Milwaukee. Kilka miesięcy temu ukazała się książka "The Lord of the Rings 1954-2004: Scholarship in Honor of Richard E. Blackwelder" pod redakcją Wayne'a G. Hammonda i Christiny Scull, zawierająca referaty z tej konferencji.

Uniwersyt Marquette powinien być miejscym znanym każdemu szanującemu się badaczowi twórczości J.R.R. Tolkiena - to właśnie tutaj znajduje się ogromna kolekcja poświęconych mu materiałów, gromadzona przez pół wieku.

Wszystko zaczęło się w 1957 roku, kiedy to sam Tolkien sprzedał Marquette swoje rękopisy "Hobbita", "Władcy Pierścieni", "Gospodarza Gilesa z Ham" i "Pana Bliss" (liczące około 11 tysięcy stron!), za śmieszną dzisiaj sumę 5000 dolarów (więcej obecnie płaci się za pojedynczy autograf pisarza!) Od tamtego czasu kolekcja wzbogaciła się w setki różnych wydań książek Tolkiena i o Tolkienia, między innymi dzięki ofiarności takich osób jak dr Blackwelder, in memento którego opublikowano recenzowaną niniejszym książkę. Tylko biblioteka bodlejska w Oxfordzie, zawierająca rękopisy "Silmarillionu" i akademickich prac Tolkiena, może się pod względem ważności równać z Marquette.

Chociaż dużą część oryginalnych rękopisów Tolkiena z Marquette publikowano w tej czy innej formie, kilka referatów zaprezentowanych na konferencji nie mogłoby powstać bez badań archiwalnych. "What Did He Know and When Did He Know It?" Christiny Scull czy "The Artistry of Omissions and Revisions in The Lord of The Rings" Davida Bratmana, poświęcone studiom genetycznym nad warsztatem pisarskiem (i redaktorskiem) JRRT. Arcyciekawym tekstem z tej działki jest 'The Rhetorical Evolution of "Beowulf: The Monsters and the Critics"' Michaela Drouta, będący swoistym dodatkiem do wydanego kilka lat temu "Beowulf and the Critics". O samych rękopisachmówi także "Special Collections in the Service of Tolkien Studies" Wayne'a Hammonda, będący swoistym przewodnikiem po archiwach i bibliotekach zawierających tolkienowskie kolekcje.

Pozostałe referaty eksplorują zupełnie odmienne tematy, pokazując jak obszernym (i pełnym niespodzianek, by sparafrazować Gandalfa) poletkiem jest tolkienistyka. Spośród ciekawszych wymienić można "Frodo and the Great War" Johna Gartha (autora świetnej wojennej biografii Tolkiena), śledzący często negowany wpływ wojennych doświadczeń JRRT na "Władcę Pierścieni". T.A. Shippey jak zwykle etymologizuje w "History in Words: Tolkien's Ruling Passion", demonstrując wpływ akademickich badań JRRT na "Władcę Pierścieni", zaś "The AB Language Lives" Arne Zetterstena przybliża badania Tolkiena nad literackim dialektem języka średnioangielskiego, zwanym językiem AB, zidentyfikowanym przez pisarza w słynnym artykule "Ancrene Wisse and Hali Meiđhad" z 1929 roku. Lingwistycznymi zagadnieniami zajmują się także dwaj redaktorzy pism "Vinyar Tengwar" i "Parma Eldalamberon": Carl F. Hostetter, pokazujący w "Elvish as She Is Spoke" pułapki czyhające na tych, którzy chcą uczyć się i używać języków elfickich; oraz Arden R. Smith, który w tekście "Tolkienian Gothic" próbuje odkryć zagadkę "niespisanego germańskiego języka", który miał w czasach swojej młodości stworzyć Tolkien. Swoistą ciekawostką jest "Teaching Tolkien", w którym Mike Foster dzieli się swoimi doświadczeniami z prowadzonych na Uniwersytecie w Marquette kursów o literaturze fantasy i JRRT.

Pod względem merytorycznej zawartości zbiór należy ocenić bardzo wysoko, szczególnie w zalewie licznych acz płytkich ksiażeczek o "Władcy Pierścieni" i Tolkienie, który obserwujemy od kilku lat. Sporym minusem jest jednak cena, i jedynym pocieszeniem jest fakt, że za równowartość ponad 100 złotych dostajemy 400-stronicowe tomiszcze w twardej okładce (fakt, że w dość odstraszającym kolorze).

Tytuł: The Lord of the Rings 1954-2004: Scholarship in Honor of Richard E. BlackWelder

Redaktor: Wayne G. Hammond, Christina Scull

Wydawca: Marquette University Press, Milwaukee 2006

Liczba stron: 387

Okładka: twarda

ISBN: 087462018X

Cena: 32 dolary