Marsjański ocean

W przeszłości geologicznej Marsa miało miejsce dramatyczne wydarzenie wędrówki biegunów, dowodzą w najnowszym numerze Nature naukowcy z USA i Kanady. Udało im się w ten sposób znaleźć wytłumaczenie dla zagadkowej deformacji linii brzegowej oceanu, który niegdyś pokrywał jedną trzecią powierzchni planety.

Rozległa równina rozciągająca się wokół północnego bieguna Marsa od dawna podejrzewana była o to, że w przeszłości stanowiła dno oceanu. Teoria ta miała jednak jeden słaby punkt: gdy sonda Mars Global Surveyor dokonała wykonała dokładne mapy topograficzne planety, okazało się że różnice w wysokości linii brzegowej sięgają kilku kilometrów.

Proponowanym wyjaśnieniem tej zagadki jest, według amerykańskich i kanadyjskich geofizyków, zjawisko wędrówki biegunów. Ma ono miejsce, gdy elastyczna skorupa planety przesuwa się względem jej osi rotacji, na przykład wskutek zmian obciążenia różnych jej regionów.

Według tej hipotezy, oraz obecny biegun północny Marsa przed 2 miliardami lat znajdował się w okolicach równika. Jego późniejsze przemieszczenie się skutkowało deformacją skorupy (wybrzusza się ona bowiem wkutek działania siły odśrodkowej na równiku), a więc i linii brzegowej niegdysiejszego oceanu. Co ciekawe, zgodnie z tą hipotezą wybrzuszenie Tharsis (żółty region na mapie topograficznej), będąc najbardziej masywną częścią skorupy Marsa, było niezmienie spychane w okolice równika.

Nie wiadomo, co spowodowało wędrówkę biegunów. Naukowcy spekulują, że mogło być za to odpowiedzialne samo zniknięcie ogromnej masy wody, wypełniającej ocean. Odciążona w ten sposób skorupa przesunęła się wtedy tak, że basen oceanu znalazł się w okolicach północnego bieguna Marsa.

źródło: Nature