Legend of the Five Rings Revised – podsumowanie ostatnich trzech lat

W sierpniu 2008 roku wydawnictwo AEG opublikowało poprawioną i rozszerzoną wersję podręcznika podstawowego do trzeciej edycji „Legendy Pięciu Kręgów”. Przez trzy lata od powstania trzeciej edycji (2005 r.) w Rokuganie wiele się zmieniło. Czas płynie tam szybciej (między kolejnymi podstawkami minął tam okres 1166-1171). Dynamika wydarzeń jest ogromna. Powstały nowe Klany, w tym jeden wielki, zniknęła dynastia władająca Cesarstwem. Nowy podręcznik ma podsumować te przemiany. W tej recenzji opowiem przede wszystkim o tej pozycji, ale wspomnę też o dodatkach, których doczekała się L5R 3 ed. od swego ukazania się aż do dzisiaj. Pozwoli to zrozumieć, jak bogata jest to seria i czemu taki podręcznik się w tym roku ukazał.

            Ideą, która przyświecała wydawcy, było uaktualnienie podręcznika z roku 2005. Przede wszystkim chodziło o umieszczenie w nim informacji o bieżącej sytuacji w Cesarstwie oraz poprawienie mechaniki. Wynikiem jest grubsza o dwadzieścia stron książka, która tylko częściowo spełnia założenia swych twórców. Nie jest jednak zła. O tym wszystkim za chwilę. Najpierw kilka słów o wykonaniu.

            Podobnie jak wersja sprzed trzech lat, nowy podręcznik jest wydany bardzo dobrze. Twarda okładka, świetnej jakości papier, dobrze zszyte strony. Pełno w nim ilustracji, w większości zasługujących na bardzo dobre oceny. Zaletą nowej wersji jest dodanie około dwudziestu nowych obrazków, z których tylko część była wykorzystana we wcześniejszych dodatkach. Nie usunięto, niestety, niektórych, dość kłopotliwych przedstawień, które mają niewielki związek z klimatem systemu (chociażby słynna łuczniczka ze strony z modyfikatorami Poziomu Trudności). Jednak dzięki zwiększeniu liczby ilustracji, rażą one mniej, a ogólny poziom jest bardzo wysoki. Poprawiono też kolor tła. Dzięki rozjaśnieniu go, tekst stał się bardziej czytelny. Gorzej sytuacja ma się z korektą. Pojawiają się często literówki, szczególnie w częściach nowych lub zmienionych. Dużym problemem jest brak informacji o bonusie do Cechy przy opisie dwóch rodzin, które zmieniły swą przynależność (Kitsune, która stała się częścią Klanu Modliszki oraz Tsi, która założyła swój własny pomniejszy Klan). Pojawił się tam wytłuszczony tekst „+1 to X”, co uważam za karygodne niedopatrzenie (według starej informacji powinno być w przypadku tych pierwszej z rodzin + 1 do Siły Woli, w drugiej +1 do Inteligencji ). Takich błędów jest jeszcze trochę.

            Próba aktualizacji settingu powiodła się tylko częściowo. W części historycznej opisano okres 1166-70 oraz przygotowano porządnie informacje o Klanie Pająka – opis jego struktury oraz szkół. Pojawiły się też imiona nowych przywódców rodzin. Natomiast nie dokonano rzeczy najważniejszej – nikt nie zajął się tekstami, które opisują społeczeństwo oraz kulturę Rokuganu i poszczególne rodziny. Pojawiają się tam często informacje nieaktualne i sprzeczne z rozpiską historyczną – w niektórych miejscach panującym cesarzem jest ciągle Toturii III, a championem Klanu Jednorożca Moto Chagatai. Nie raziłoby to tak, gdyby sprzeczne ze sobą informacje nie znajdowały się na tych samych lub sąsiadujących stronach. Niestety, tak jest dosyć często. Łatwo można więc zauważyć, że podręcznik był aktualizowany niechlujnie, a duże partie tekstu po prostu przeklejono z poprzedniej wersji, nawet bez przeczytania.

            Zmiany w mechanice prezentują się dużo lepiej. Są one jednak głównie kosmetyczne. Zlikwidowano podział na wiele zakonów wytatuowanych mnichów – pozostali tylko Togashi (swoją drogą również Krainy Cienia straciły swych mnichów Kokujina). Pojawiły się szkoły Klanu Pająka (znane z dodatków – bushi Daigotsu i Goju z „Four Winds”, dworzanie Daigotsu z „Masters of Court” – w tych zmiany są tylko kosmetyczne, oraz shugenja Chuda, zupełnie różna od tej z „Prayers and treasures”), poprawiono niektóre z pozostałych klanów (duże brawa za uczynienie szkoły Matsu grywalną). Idąc tropem zmian w świecie gry, wymieniono przy rodzinie Daidoji szkołę Harriers (wybaczcie, ale po polsku te ptaki nazywają się błotniaki, choć są spokrewnione z jastrzębiami) na Yojimbo z dodatku „Four Winds” (robiąc przy okazji wpadkę – w dodatku początkowy Honor takich postaci wnosi 2,5, a w podstawce 5, co czyniłoby je praktycznie niezniszczalnymi). Dodano też szkołę Hazardzistów – czyli roninów-dyplomatów. Dobrym pomysłem jest zmiana konstrukcji Wady Skaza Krain Cienia, dzięki czemu postacie służące Daigotsu nie mają przewagi nad innymi. Zreformowano też Księgę Ognia, czyli rozdział o mechanice, czyniąc ją, według mnie, faktycznie dużo bardziej czytelną. Wszystko to jednak kosmetyka. Nie pojawiły się zmiany, których można by się spodziewać przy edycji „revised”. Nie zmieniono listy kata (a nawet nie dodano istniejących w dodatkach takich formuł dla Klanu Pająka), kiho, Mocy Krain Cienia  ani zaklęć. Na koniec podręcznika rozbudowano listę dodatków i lektur oraz dodano trochę do opisu geografii świata (głównie reklamę „Legendy Płonących Piasków”).

            Podsumowując, podręcznik w wersji poprawionej niewiele różni się od starego (który był dobry, co warto zaznaczyć). Nowe strony są zapełnione głównie przez ilustracje. Jeżeli posiadacie starą podstawkę, nie musicie sięgać po tę pozycję. Jest ona natomiast przydatnym podsumowaniem rozwoju trzeciej edycji i wskazuje na to, które dodatki do niej warto nabyć w pierwszej kolejności. Z jednej strony wielu informacji w podręczniku zwyczajnie brakuje, z drugiej zaś warto przyjrzeć się, z których materiałów autorzy aktualizacji trzeciej edycji korzystali.

Decydując więc o przyszłych zakupach, po pierwsze trzeba się zapoznać z „Four Winds”. Ta książka opisuje dużą część najnowszej historii Rokuganu. Można w niej znaleźć też wiele szkół, które posłużyły do aktualizacji podręcznika podstawowego. Oprócz tego znajduje się tu przygoda oraz wiele informacji, zarówno mechanicznych (np. szkoły bushi Shinjo, taktyków Ikoma i inżynierów Kaiu, liczne kata i ścieżki), jak i fabularnych, które nie trafiły do recenzowanej wyżej pozycji. Potem „Emerald Empire”, czyli szczegółowy opis świata, kultury, ekonomii i polityki w Rokuganie, w którym można znaleźć kilka nowych zalet, wad, a przede wszystkim rodziny wasalne i system dojo. Wreszcie interesująca jest seria „Masters of…” (na razie wyszły części „…of War” i „… of Court”, przed świętami ma ukazać „…of Magic”), opisująca filozofię i sposoby postępowania wszystkich klanów oraz promująca nowe podejście do mechaniki (dające się streścić w haśle: zamiast  kata - ścieżki, szkoły zaawansowane i dojo). W ostateczności można też sięgnąć po „Prayers and Treasures” – według mnie najsłabszy dodatek do tej edycji, składający się niemal wyłącznie z listy nowych zaklęć i przedmiotów magicznych. Co ciekawe, do przygotowania edycji „revised” w zasadzie nie wykorzystano materiałów z dwóch średnich, ale ciekawych dodatków. Mam tu na myśli „Art of the Duel” – opisu różnego rodzaju konkursów i pojedynków wzbogaconego o przygodę i kilku ciekawych BN-ów, oraz „Creatures of Rokugan” – bestiariusza pozwalającego też stworzyć postać naga, nezumi czy ducha i zawierającego ciekawe informacje o kulturze i historii tych stworzeń.

Trzecia edycja „Legendy Pięciu Kręgów” to system wydany dobrze, wyposażony w wiele dodatków i posiadający naprawdę bogaty świat. Wydanie poprawione jest przede wszystkim próbą aktualizacji podręcznika podstawowego. Przydatna jest dla tych, którzy go jeszcze nie mieli. Zachęcam tychże do sięgnięcia po tę pozycję i zanurzenia się w świat L5R 3ed. Jest to bowiem jedna z najdynamiczniej rozwijających się obecnie serii wydawniczych na rynku RPG, a jakość dodatków do tego sytemu jest naprawdę bardzo wysoka. Dzięki nim można prowadzić zarówno sesje nastrojowe, jak i heroiczne. Bogactwo i szczegółowość informacji o świecie pozwala stworzyć naprawdę ciekawe historie. O problemach tej edycji wspomnę może przy innej okazji. W podręczniku podstawowym nie są one wyczuwalne, co jest kolejnym powodem, by się z nim zapoznać. Recenzowaną pozycję należałoby ocenić na słabe 4. Spełnia ona w dużym stopniu swój cel (chodź mogłaby dużo lepiej), jest naprawdę ładnie wydana i tylko mankamenty, związane wyraźnie z szybkim wydaniem, obniżają jej ocenę.

Tytuł: Legend of the Five Rings Roleplaying Game Third Edition Revised

Autorzy: Shawn Carman, Seth Mason, Fred Wan, Rich Wulf i Brian Yoon

Wydawca: Alderac Entertainment

Oprawa: twarda

Liczba stron: 342

Cena: 100-150 zł