Błędy, które zmieniły bieg historii - recenzja

Każdy wykształcony historyk, szanujący swój zawód, po przeczytaniu książki Romualda Romańskiego powinien zakrzyknąć: niech ten heretyk wyklęty będzie z naszej społeczności; nie godzi się pisać takich spekulacji i żądać za to pieniędzy. A mnie się wtedy przypomni krążący kiedyś w Internecie wizerunek piersiastej blondynki w dość kuszącym negliżu, podpisany "Nie umiem gotować – ale kogo to obchodzi".

Z tą książką jest jak ze wspomnianą blondynką. Najbardziej związany z historią jest chyba wyłącznie tytuł, bo później autor pozwala swej imaginacji błądzić po epokach i wszechświatach równoległych luźno odwołując się do rzeczywistej przeszłości. Jednakże ta swoboda nie przeszkadza, wręcz jest największym atutem. Pan Romański snuje własną opowieść o licznych epizodach z naszej bogatej historii i o tym, "co by było, gdyby". Zaczyna od rozebrania na części Testamentu Krzywoustego i całej sprawy rozbiorowej. Potem raczy nas przerażającą wizją triumfu Krzyżaków w 1410 roku, która jest wstępem do rozważań nad działaniami Jagiełły, jakie z błyskotliwych nagle zmieniły się w zadziwiająco ociężałe. Następnie przychodzi czas na dwie unie: polsko-litewską oraz brzeską, które krytykuje w barwny sposób. Krytyka czeka też polskie elity XVIII wieku z Familią na czele, a także Boga Wojny, który zamroził swój kapitał pod Moskwą.

Zaczyna się od Polski potężnej, która na końcu staje się tylko pionkiem w międzynarodowej rozgrywce. Czytelnikom do gustu powinna przypaść maniera "Słoń, a sprawa polska", połączona z wytykaniem, co można było zrobić lepiej. Uroku dodaje wsparcie analogiami do czasów nam bliższych, a nawet współczesnych. Całość spisana gawędziarskim stylem, tak więc należy przygotować się, że rozpoczynając lekturę możemy ocknąć się przewracając ostatnią stronę i zastanawiając, na czym tak przyjemnie upłynął nam czas. Co gorsza, jeśli sięgniemy po nią ponownie, to znów może czekać nas miłe zaskoczenie.

Nim zakończę, wspomnę nieco o stronie materialnej wydania. Twarda okładka i szyte karty gwarantują dużą trwałość. Druk na kredowym papierze nie rozpływa się pod pocącymi się palcami (niestety, to dość częsta wada, której tutaj uniknięto), a kolorowe ryciny cieszą oczy podczas lektury. Wprawdzie same nic nie wnoszą do treści, jednakże są miłym uzupełnieniem.

Bardzo starałem się znaleźć jakąś wadę i w końcu mi się udało – ta książka to potworny pożeracz czasu. Jeśli lubicie "historyczne" spekulacje, opowieści ze swobodnymi dygresjami i macie wolnych kilka godzin – kupujcie tę książkę w ciemno. Naprawdę warto.

Tytuł: Błędy, które zmieniły bieg historii

Autor: Romuald Romański.

Wydawnictwo: Bellona S.A.

Rok wydania: 2007.

Liczba stron: 280

Okładka: twarda, szyta

Cena: 43 zł