„Kaczki. Dwa lata na piaskach” - recenzja

W „Kaczkach” udało się pożenić wiele dobrych wibracji. Z jednej strony są to intensywne, intymne wspomnienia samoświadomej osoby. Beaton spogląda na siebie, gdy miała 21 lat, rozpoczynając funkcjonowanie na rodzimym rynku pracy. Z drugiej strony komiks jest panoramą skupioną na Kanadzie – nie tylko na jej specyficznym krajobrazie czy klimacie.

Przede wszystkim omawiany komiks to socjologiczna wiwisekcja środowiska pracowniczego w przemyśle piasków roponośnych. Jest to powieść graficzna mówiąca o dzisiejszej Kanadzie więcej niż niejeden dziennikarski reportaż. Nic dziwnego, że to jedna z bardziej rozchwytywanych pozycji na kanadyjskich półkach księgarskich w zeszłym roku.

Uderza lekkość i swoboda narracji komiksowej wyczulonej na niuansach dialogowych. Beaton jest mistrzynią wizualnego opowiadania trafiającego w samo sedno. Dała się na tym poznać już przy okazji krótkich form komiksowych z internetu, zebranych później jako kolekcja „Hark! A vagrant”. Są to jedne z najśmieszniejszych form parodystycznych w historiach obrazkowych, jakie dane mi było czytać. Swoim poczuciem humoru i inteligencją mogą się jedynie mierzyć z „Calvinem i Hobbesem” Billa Wathersona.

Niemniej w „Kaczkach” humor schodzi na dalszy plan. Bardziej jest to próba rozliczenia się z fałszem i mitami, jakimi karmi się nas w wieku naiwności. A przekonania te dotyczą głównie kapitalizmu, pisząc konkretniej – wyzysku kobiet. To opowieść o młodej dziewczynie decydującej się na pracę w trudnych warunkach, z dala od rodzinnych stron. Byle tylko spłacić dług wynikający z zakończenia studiów literaturoznawczych. Rzucając się na głęboką, wodę trafia do miejsca, gdzie nie obowiązują żadne zasady poza pogonią za mamoną. Tym bardziej jest to dojmujące dla osamotnionej kobiety zmuszonej do funkcjonowania w środowisku męskim.

Autobiograficzny komiks Beaton jest chwytającą za serce historią o poszukiwaniu sprawiedliwości poprzez wytykanie absurdów rzeczywistości. Akty obłudy i hipokryzji składają się na szpetny obraz dzikiego kapitalizmu, którego skrajnym przejawem jest przemoc wobec kobiet. Tego terroru doświadczyła sama autorka, która dzieli się skrywanymi doświadczeniem gwałtów i zmowy milczenia po uświadomieniu sobie, że koniec końców można liczyć wyłącznie na siebie.

W Polsce, czy to za sprawą programów informacyjnych lub też dystrybucji filmów, mamy mgliste pojęcie na temat Kanady. Wiemy o niej tyle, że jest jednym z najlepszych miejsc do życia. A poza ogólnymi informacjami mało kto wchodzi głębiej w sprawy społeczne, ekonomiczne, tamtejsze stosunki zawodowe. Lektura „Kaczek” pozwoli odczarować niniejszy obraz. Niekoniecznie będzie to obraz optymistyczny. Z pewnością jednak uświadczymy doznania realizmu i gorzkiej prawdy. Zawsze jest to jakoś oświecające, zwłaszcza w kontekście niechybnej emigracji.

Tytuł: Kaczki. Dwa lata na piaskach

• Scenariusz: Kate Beaton
• Rysunki: Kate Beaton
• Wydawnictwo: Kultura Gniewu
• Data wydania: 20.01.2024 r.
• Tłumaczenie: Aga Zano
• Druk: kolorowy
• Oprawa: miękka ze skrzydełkami
• Format: 165x235 mm
• Stron: 436
• ISBN: 978-83-67360-60-9
• Cena: 99,90 zł

Dziękujemy wydawnictwu Kultura Gniewu za udostępnienie komiksu do recenzji.