„Paneuropa vs. Zmory przeszłości” - recenzja

Zapewne pamiętacie komiks, w którym nasi dzielni swojscy superbohaterowie uratowali świat przed pandemią covid. „Paneuropa vs. Covid-19”, bo o tym tytule rzecz jasna mowa, został opublikowany w 2021 r. z inicjatywy Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce. Wcześniejsze inicjatywy wydawnicze wspomnianej komisji obejmowały takie zagadnienia, jak problem ochrony dziedzictwa kulturowego Europy („Paneuropa vs. Pandemonium”, 2019), walka z zanieczyszczeniami powietrza i jego tragicznymi skutkami dla klimatu („Paneuropa vs. Smog”, 2020) oraz przeciwstawienie się pandemii koronowirusa (wzmiankowana „Paneuropa vs. Covid-19”, 2021).

Wszystkie te tematy były i są nadal aktualne. W każdej z przywołanych historii superbohaterowie pomagali rozwiązać problemy, a świat realny przeplatał się z fikcyjnym. Najnowsza produkcja niniejszej serii opiera swój scenariusz o zjawisko kryzysu migracyjnego, problemy z dyskryminacją oraz brakiem równości. Tym bardziej że masowe migracje oraz towarzyszący im przemyt ludności, desperacko usiłującej przedostać się do Europy się nasilają. Problem od kilku lat dotyczy także naszego kraju. Wszak wojna, która trwa tuż za naszymi granicami, sprowadziła do Polski blisko 6 milionów uchodźców. Autorzy scenariusza poruszają ponadto problem związany z brakiem akceptacji mniejszości, w tym mniejszości seksualnych.

Jak zwykle w tej serii komiksowej jest co najmniej dwóch scenarzystów oraz kilku rysowników, którzy poprzez stylistyczną różnorodność, wykazują, jak znaczne możliwości przekazu wiążą się z komiksowym medium. Magdalena Lankosz ma w swoim dorobku m.in. dwa tomy „Anastazji” opublikowanej przez Kulturę Gniewu. Związana jest również z „Gazetą Wyborczą” oraz „Wysokimi Obcasami”. Drugim scenarzystą tego przedsięwzięcia jest Tomasz Kontny, pisujący na potrzeby serii komiksowej „Wydział 7”. Jest on również współtwórcą „Opowieści tramwajowych”. Tworzył także z Robertem Adlerem, Krzysztofem Owedykiem, Mateuszem Skutnikiem i Agatą Wawryniuk. Jak widać, scenarzyści wiedzą co nieco o komiksie i, ujmując rzecz kolokwialnie, jak „to się pisze”.

Za rysunki odpowiada natomiast jeszcze liczniejsze grono twórców. Monika Laprus - Wierzejska twórczyni utrzymanego w nastrojowości cyberpunka (bardzo udane rysunki) „Exist. Loner”. Niezmordowanego Rafała Szłapy przedstawiać nie trzeba (m.in. seria „Bler”, „Słynni Polscy Olimpijczycy”). Kolejny rysownik to Robert Służały, w swoim czasie publikujący w magazynie „AQQ”. Jest on ponadto autorem rysunków do pierwszej części komiksowej serii „Benedykt Dampc” według scenariusza Jerzego Szyłaka. Wojciech Stefaniec to autor kilkunastu komiksów, z czego dwa z nich „Noir” oraz „Wróć do mnie, jeszcze raz” otrzymały Nagrodę Polskiego Stowarzyszenia Komiksowego. Za okładki (bo jest ich kilka rodzajów) wziął się nasz etatowy „okładkowy” rysownik Przemysław Truściński oraz amerykański rysownik Shawn Martinbrough, który maczał swoje palce w np. „Luke Cage Noir #1-4” czy „Hellboy and the B.P.R.D. #16”.

Dość już przedstawienia autorów powyższego komiksu, który wydany został w dwóch tomach. Główni superbohaterowie to Atena, która już wcześniej udzielała się w poprzednich albumach tej serii. Sędziwój, ukazany jako polski medyk i alchemik, w Paneuropie stara się wykorzystywać swoje umiejętności. Natomiast jako „cywil” jest on przewodnikiem po Łodzi. Natomiast Bazyliszek to stwór rodem z warszawskich legend, który jest mocnym wsparciem dla naszych bohaterów. Istotną rolę odgrywa również Malik, uchodźca z Afganistanu, prawy i honorowy żołnierz, który ucieka z kraju, gdyż jest innej orientacji seksualnej. Z kolei Borowił, bożek lasów i dzikich zwierząt, opiekujący się dziką przyrodą, ostatnio widziany był w Lesie Łagiewnickim w Łodzi. Skarbnik – duch opiekuńczy kopalni, dba o zasoby ziemi, przychylny górnikom. Do tego mamy jeszcze Święty Zastęp – doborowy oddział Tebańskiej armii, składający się z 800 homoseksualnych hoplitów. Jak zapewne nietrudno się domyślić pozostają w służbie sprawiedliwość i prawdy. Tymczasem gdzieś na dalekim wschodzie Władca Nienawiści, Pan Niesprawiedliwości, rozpoczyna produkcję butelkowanego hejtu. Wie, że będzie mu ciężko w czasie propagowania nagonki na LGBT czy szerzeniu kampanii nienawiści, dlatego bierze na celownik naszych europejskich superbohaterów.

Graficznie komiks broni się, pomimo różnych stylów rysowania. Każdy z ilustratorów ma do pokazania to, co ze swojej strony najlepsze, a co najważniejsze: wszystko jest spójne i czytelne. Całość lekko i dobrze się przyswaja i w sumie jestem ciekawy, dlaczego komiks ten nie jest dystrybuowany w szkołach? Tym bardziej że jego cena wynosi zero złotych. Nic jednak straconego, gdyż każdy może przeczytać ten tytuł za darmo w sieci. Czy polecam to wydawnictwo? Tak, w sumie tak, można odpocząć od amerykańskiego stylu komiksowego, a scenariusz jest nawet ciekawy, choć nieco infantylny.

Link do komiksu: https://poland.representation.ec.europa.eu/system/files/2022-09/PvZP%20cz.%201%20Chorz%C3%B3w.pdf

Tytuł: Paneuropa vs. Zmory przeszłości tom 1 i 2

• Scenariusz: Magdalena Lankosz, Tomasz Kontny
• Rysunki: Wojciech Stefaniec, Robert Służały, Rafał Szłapa, Monika Larpus - Wierzejska
• Wydawca: Komisja Europejska Przedstawicielstwo w Polsce
• Premiera: 24 Września 2022
• Oprawa: miękka ze skrzydełkami
• Liczba stron:  tom pierwszy 40 stron, tom drugi 44 strony
• Format: 210x290mm       
• Cena: 0 zł

Dziękujemy Komisji Europejskiej Przedstawicielstwo w Polsce za udostępnienie egzemplarzy do recenzji.