„W cieniu gwiazdy” - recenzja

„W cieniu gwiazdy” to kontynuacja autobiograficznej opowieści Zygmunta Similaka. Tym razem możemy się przekonać, jak z perspektywy kilkuletniego chłopca wyglądały pierwsze lata po wojnie. Pierwszy tom zatytułowany „Opowieści okupacyjne” zakończył się w roku 1945, kiedy to jedna okupacja dobiegła końca, ale zamiast wolności rozpoczął się okres innej niewoli. Z punktu widzenia dziewięciolatka było to coś niezrozumiałego. Źli Niemcy zostali przecież pokonani, a dobrzy sowieci przynieśli wolność. Czemu zatem nie wszyscy z tego się cieszą? Czemu wokół zaczynają się dziać dziwna rzeczy, a wyzwoliciel czasami okazuje się gorszy od okupanta?

Akcja komiksu rozpoczyna się w styczniu 1945 roku. Niemcy uciekają, a na ich miejsce pojawiają się sowieci. Widzimy korowód samochodów i sań sunących przez zaśnieżony krajobraz. Od razu jasne się staje, że życie w nowych realiach nie będzie łatwe. Już pierwsza przygoda małego Zygmunta i jego towarzysza pokazuje, że to będzie po prostu loteria. Życie można tu stracić przez przypadek – tylko z powodu skłonności radzieckich żołnierzy do nadużywania alkoholu albo przez ich kaprys. Niestety „wyzwolicieli” cechuje całkowity brak poszanowania dóbr kultury oraz cudzej własności. Widzimy także, jak powoli rodzi się nowy terror i związane z nim tragedie.

Na tym tle obserwujemy życie Zygmunta i jesteśmy świadkami zabaw – jego i jego kolegów. Trzeba przyznać, że niektóre z nich mogły naprawdę zakończyć się tragicznie. Obserwujemy również, jak bohater radził sobie w harcerstwie oraz przekonujemy się, do czego przydały mu się umiejętności bokserskie. Nadal na pełnych obrotach pracuje również wyobraźnia małego bohatera. Napędzana zarówno obserwowanymi zdarzeniami, jak i komiksami, które po raz pierwszy wówczas pojawiły się w jego życiu, umiejętność przenoszenia się do świata fantazji pozwalała mu przetrwać najtrudniejsze chwile. Na pewno momentem przełomowym, z punktu widzenia jego późniejszej działalności artystycznej, było spotkanie z rysownikiem komiksów o Wicku i Wacku publikowanych w łódzkim „Expressie Ilustrowanym”.

Pod względem graficznym komiks prezentuje się bardzo dobrze. Karykaturalna, uproszczona kreska, przywołująca skojarzenia prasowymi satyrycznymi paskami komiksowymi, pozwala autorowi na żywiołowe rozwijanie kolejnych historii. Podobnie jak w pierwszym tomie intrygująco prezentują się sekwencje przedstawiające fantastyczne wizje głównego bohatera, w których zaciera się granica pomiędzy fikcją a rzeczywistością. Widzimy na przykład, jak mały Zygmunt ramię w ramię z Wickiem i Wackiem oraz Agapitem Krupką – innym komiksowym bohaterem łódzkiej prasy – odbywają wycieczkę po Łodzi. Trzeba również przyznać, że drugie wydanie komiksu bardzo dobrze prezentuje się w kolorze. Bezpośrednio nakładane na plansze farby świetnie komponują się z cartoonową stylistyką i na pewno czynią ten komiks atrakcyjniejszym dla młodszych czytelników. Całości dopełnia solidne przygotowanie edytorskie komiksu. Na pewno dobrze będzie postawić na półce ten komiks obok innych dzieł Zygmunta Similaka. A biblioteczka utworów w tego autora, którą zawdzięczamy Wydawnictwu Kameleon, jest coraz bardziej imponująca. Jeśli już o tym mowa, to warto nadmienić, że na ostatniej stronie okładki znalazły się ważne zapowiedzi. W przygotowaniu są bowiem dwa, wyczekiwane przez sympatyków twórczości łódzkiego rysownika komiksy: „Saladyn i Król Lwie Serce” oraz „Zakon”.

Jedno można powiedzieć z całą pewnością. Dzieciństwo nestora polskiego komiksu przypadło na bardzo ciekawe czasy. Oczywiście był to trudny okres, nie brakowało dramatów i tragedii, ale było także wiele chwil, które wspomina się z sentymentem. Właśnie dlatego „W cieniu gwiazdy” Zygmunta Similaka jest tak poruszającym i prawdziwym komiksem, choć jego stylistyka mogłaby chwilami sugerować lekką, humorystyczną opowiastkę. Podczas lektury warto jednak cały czas mieć na uwadze to, że wszystkie zdarzenia przedstawione w komiksie zdarzyły się naprawdę. To nie jest fikcja, lecz autentyczna płynąca z serca opowieść o młodości, wojnie, dziecięcych zabawach i fascynacjach oraz niesamowitych emocjach. Na pewno warto wybrać się w tę podróż do przeszłości razem z małym Zygmuntem, Wickiem, Wackiem oraz – jakżeby inaczej – Agapitem Krupką.

Tytuł: „W cieniu gwiazdy”

• Scenariusz i rysunki: Zygmunt Similak
• Wydawca: Wydawnictwo Kameleon
• Data wydania: 2018
• Objętość: 64 strony
• Format: A4
• Oprawa: miękka
• Papier: kredowy
• Druk: kolorowy
• Cena: 39,90 zł

Dziękujemy Wydawnictwu Kameleon za udostępnienie egzemplarza do recenzji.