Życiorys Neila Gaimana

Neil Gaiman, bestsellerowy pisarz, od dawna należy do grona najwyżej cenionych autorów. Tworzy książki dla czytelników w każdym wieku. Słownik Biografii Literackich wymienia go wśród pierwszej dziesiątki najważniejszych żyjących pisarzy-postmodernistów. Gaiman pisuje prozę, wiersze, scenariusze filmowe, teksty dziennikarskie, komiksy, teksty piosenek i dramaty.

Jego bestsellerowa powieść dla dorosłych, Amerykańscy bogowie (2001) zdobyła nagrody Hugo, Nebulę, Brama Stokera, magazynu SFX i Locusa, została nominowana do wielu innych, w tym do World Fantasy Award i Minnesota Book Award, i trafiła na wiele list najlepszych książek roku.

Niecierpliwie wyczekiwana nowa powieść Gaimana dla dorosłych, Chłopaki Anansiego, ukazała się 20 września 2005, nakładem wydawnictwa William Morrow, filii HarperCollinsPublishers. Gaiman pisze o niej tak: „To zabawna i straszna historia, nie będąca do końca thrillerem, i nie do końca horrorem, nie pasująca też do szufladki opowieści o duchach (choć występuje w niej co najmniej jeden duch) ani komedii romantycznej (mimo że pojawia się w niej kilka romansów, i z pewnością jest komedią, no, prócz tych strasznych kawałków).” Powieść, czytana przez brytyjskiego komika Lenny’ego Henry’ego, ukaże się też w wersji audio, w formacie CD i MP3-CD.

W styczniu 2005 na festiwalu filmowym Sundance odbyła się premiera filmu Mirrormask, produkcji wytwórni Jim Henson Company, wyreżyserowanej przez Dave’a McKeana według scenariusza Neila Gaimana. Film wszedł na ekrany kinowe 30 września 2005. Wydawnictwo William Morrow wypuściło na rynek bogato ilustrowaną Mirrormask, zawierającą pełnyu scenariusz, czarno-białe storyboardy, kolorowe fotosy z filmu i dodatkowe komentarze twórców. W październiku ukazała się też książka obrazkowa Mirrormask dla młodszych czytelników (również pióra Gaimana), oraz The Alchemy of Mirrormask.

Wraz z Rogerem Avary Neil Gaiman napisał scenariusz do filmu Beowulf. Zdjęcia rozpoczęły się jesienią 2005, reżyseruje Robert Zemeckis. W filmie występują między innymi Anthony Hopkins i Angelina Jolie.

Neil Gaiman i Terry Pratchett napisali wspólnie Dobry omen, bardzo zabawną powieść o końcu świata i śmierci całej ludzkości; powieść ta w 1990 spędziła 17 tygodni na liście bestsellerów londyńskiego Sunday Timesa i stała się międzynarodowym bestsellerem. W marciu 2006 Morrow wyda nową edycję w twardej oprawie, opatrzoną wstępem i innymi materiałami dodatkowymi przez obu autorów.

Gaiman stworzył postać Sandmana i przez wiele lat pisał serię comiesięcznych kultowych komiksów. Seria została nagrodzona dziewięcioma Nagrodami Przemysłu Komiksowego Willa Eisnera, w tym czterokrotnie nagrodą dla najlepszego autora, oraz trzema nagrodami Harveya. W 1991 Sandman 19 zdobył World Fantasy Award dla najlepszego opowiadania, tym samym stając się pierwszym komiksem uhonorowanym nagrodą literacką. Norman Mailer powiedział o Sandmanie: „Poza wszystkim innym Sandman to komiks dla intelektualistów i według mnie najwyższy czas, by powstało coś takiego.”

Sześcioodcinkowy fantastyczny serial telewizyjny dla BBC Nigdziebądź został wyemitowany w 1996. Powieść Gaimana, również zatytułowana Nigdziebądź i dziejąca się w tym samym, niezwykłym podziemnym świecie ukazała się w 1997 i weszła na liczne listy bestsellerów, w tym Los Angeles Timesa, San Francisco Chronicle i Locusa. Wytwórnia Jim Hanson Productions zakupiła prawa filmowe do Nigdziebądź; sam Gaiman napisał wstepny szkic scenariusza.

Pierwsza książka Gaimana, przeznaczona dla dzieci, Dzień, w którym wymieniłem mojego tatę na dwie złote rybki (ilustrowana przez Dave’a McKaena) ukazała się w maju 1997. Newsweek uznał ją za jedną z najlepszych dziecięcych książek roku, a jej wznowienie w 2003 zostało ciepło przyjęte przez krytykę.

Gwiezdny pył, czteroczęściowa powieść z obrazkami, zaczął ukazywać się nakładem DC Comics w październiku 1997. To ilustrowana przez Charlesa Vessa baśń dla dorosłych. Zbiorcze wydanie DC opublikowano w 1998. W styczniu 1999 Morrow/Avon wydał sam tekst Gwiezdnego pyłu. Książka miała wspaniałe recenzje w Booklist, Kirkus i Publishers Weekly, weszła na liczne amerykańskie listy bestsellerów, została uznana przez Publishers Weekly za jedną z najlepszych książek roku i w sierpniu 1999 zdobyła prestiżową Mythopoeic Award dla najlepszej powieści dla dorosłych.

Najnowszy zbiór opowiadań Gaimana Dym i Lustra: opowiadania i złudzenia ukazał się w 1998. W Wielkiej Brytanii został nominowany do nagrody Srebrnego Pióra MacMillana dla najlepszego zbioru opowiadań roku.

W 1999 Gaiman powrócił do Sandmana, publikując tekst literacki The Dream Hunters, ilustrowany przez Yoshitakę Amano. Książka zdobyła przyznawaną przez Stowarzyszenie Autorów Grozy nagrodę Brama Stokera dla najlepszej pozycji ilustrowanej i została nominowana do nagrody Hugo.

Two Plays For Voices (2002), dźwiękowa adaptacja dwóch opowiadań Gaimana czytanych przez Briana Dennehy i Bebe Neuwirth, zdobyły nagrodę Audie przyznawaną przez Stowarzyszenie Wydawców Audio w 2002.

Pod koniec 2002 Gaiman napisał i wyreżyserował swój pierwszy film, dla wytwórni Ska Films: krótkie, mroczne, zabawne dzieło zatytułowane A Short Film About John Bolton, dostępne na DVD. W 2006 wyreżyseruje pierwszy film pełnometrażowy na podstawie własnej powieści graficznej Death: The High Cost of Living dla New Line Films.

Jego powieść dla dzieci Koralina, wydana w 2002, stała się międzynarodowym bestsellerem i odniosła odromny sukces krytyczny. Zdobyła nagrody Elizabeth Burr/Worzalla, BSFA, Hugo, Nebula i Brama Stokera. Reżyser Henry Selik kręci obecnie adaptację filmową Koraliny z muzyką zespołu They Might Be Giants.

W 2003 w księgarniach pojawiły się Wilki w ścianach, ilustrowane przez wieloletniego współpracownika Gaimana Dave’a McKeana. New York Times uznał je za jedną z najlepszych ilustrowanych książek roku. Obecnie w Scottish National Theatre trwają prace nad operową adaptacją Wilków. W 2003 wyszedł także pierwszy po siedmiu latach przerwy komiks o Sandmanie, Noce nieskończone, i jako pierwsza powieść graficzna w historii trafił na listę bestsellerów New York Timesa.

W 2004 Gaiman wydał pierwszą część serii komiksów dla wydawnictwa Marvel 1602. 1602 stało się komiksowym bestsellerem roku, obecnie jest finalistą nagrody Quills w kategorii powieści graficznej.

Książki i komiksy Gaimana tłumaczono na dziesiątki języków całego świata. Jego teksty dziennikarskie ukazywały się w Wired, Time Out London, The London Sunday Times, Punchu, The Observer Colour Supplement. Gaiman recenzował też książki dla New York Times Book Review i Washington Post Bookworld.

Tori Amos śpiewa o Neilu na swych albumach Little Earthquakes, Under The Pink, Boys For Pele i Scarlet’s Walk. Sam Neil pisywał piosenki dla zespołu z Minneapolis The Flash Girls (odkrycie roku, a może jeszcze coś więcej - Utne Reader), dla Chrisa Ewena (projekt The Hidden Variable) i dla zespołu One Ring Zero.

W sierpniu 1997 The Comic Book Legal Defense Fund, organizacja Pierwszej Poprawki, przyznała Gaimanowi swą nagrodę Obrońcy Wolności. W 2000 roku Gaiman zakończył ostatnią serię odczytów „Anioł stróż” rozpoczętych dla CBLDF w 1993 i zastąpił odchodzącego Franka Millera w radzie dyrektorów CBLDF. We wrześniu 2005 jako jeden z siedemnastu bestsellerowych autorów wspierających Projekt Pierwszej Poprawki wystawił na aukcję możliwość nazwania bohatera planowanej książki ( „Księga Cmentarna”)

Urodzony i wychowany w Anglii, Neil Gaiman obecnie mieszka w pobliżu Minneapolis w stanie Minnesota. Jakimś cudem zdołał już przekroczyć czterdziestkę, zwykle jednak nadal wygląda, jakby przydałaby mu się wizyta u fryzjera.