"Memnon" - recenzja powieści Scotta Odena

Tajemnicza, umierająca kobieta zatrudnia młodego pisarza, zlecając mu opisanie historii życia jednego z największych wodzów starożytności - człowieka, który zdolny był oprzeć się Aleksandrowi Macedońskiemu. Tak oto zaczyna się powieść Scotta Odena pt. "Memnon".

             Konająca w Efezie arystokratka snuje opowieść, która przenosi czytelnika w odległe czasy, do sławnych miejsc Hellady i Azji. Poznajemy skłóconą wewnętrznie wyspę Rodos, tryumfującą Macedonię, umierający Halikarnas i wiele innych miast i państw. Podróżując przez ten mityczny, opisany z niezwykłym pietyzmem świat poznajemy historię życia sławnego wojownika. Memnon Rodyjczyk to postać historyczna, wielki wódz, żeglarz i najemnik. Urodzony i wychowany na wyspie Rodos, syn sławnego polityka. Po tragicznej śmierci ojca musi uciekać do Persji.  Tam, w nowym domu, u boku brata rozpoczyna się nowa droga młodego Memnona. Całe jego życie upłynęło pod znakiem okrutnego boga Aresa, którego wola zmieniła żądnego chwały młodzika w dojrzałego, odpowiedzialnego męża. Przeżyte kampanie, zarówno dni chwały jak i upokorzenia, oraz gorzki smak porażki uczą go sztuki wojennej i zasad rządzących życiem. W pewnym momencie sam stwierdza, że nie chciałby być podobny do Achillesa, lecz raczej do Odyseusza – móc wrócić  do domu i odnaleźć tam swoją wierną Penelopę. W końcu spełni się jego życzenie i odnajdzie miłość, lecz droga do realizacji marzenia okaże się długa i wyboista.

            Na kartach powieści spotykamy również inne postaci historyczne. Najsłynniejszy to oczywiście Aleksander Macedoński – główny, lecz nie jedyny oponent naszego bohatera. Największy zdobywca starożytności, którego sława przetrwała wieki, został opisany jako młodzieniec o rozbuchanym poczuciu własnej wartości, całkowicie pozbawiony ograniczeń i tym bardziej niebezpieczny. Niesie śmierć i pożogę wojenną przez państwa Grecji i Persję. Niszczy i pali całe miasta, zaś ich mieszkańców morduje lub zamienia w niewolników. Jednocześnie uwielbiany przez swoich żołnierzy, potrafi ich skłonić do największych poświęceń i ofiar w imię swoich wizji. Nie znający strachu, mieniący się synem samego Zeusa, ucieleśnionym bogiem, ociera się wręcz o szaleństwo.

            Zachwyciły mnie dokładne opisy rozlicznych bitew, w których uczestniczył główny bohater. Dogłębna analiza działań wojennych i charakterów najważniejszych postaci pozwalały wykreować w wyobraźni wręcz filmowy obraz. Autor nie wahał się przedstawić najkrwawszych, niesamowicie okrutnych wydarzeń. Z kart powieści wyłania się dzika, starożytna historia ociekająca krwią nie tylko konających żołnierzy, ale i zwykłych ludzi. Przeżyć mogli tylko najsilniejsi i najbardziej okrutni ulubieńcy bogów. Trzy Mojry przędą nić żywota śmiertelników. Ostatnia z nich, Atropos, trzyma nożyce, które jednym cięciem zakończą życie każdego człowieka. Nikt nie zostanie oszczędzony, nawet największy bohater, który ma szansę ocalić świat i pokonać śmiertelnego wroga.

            Nie jestem historykiem, ale okiem zwykłego czytelnika mogę zauważyć, że wykreowany przez autora świat sprawia wrażenie niezwykle realistycznego. Nieoceniona okazała się pomoc Wikipedii i innych źródeł internetowych. Na bieżąco, podczas lektury mogłam sprawdzać znaczenie użytych w powieści, obcojęzycznych słów, nazwy miast, czy imiona bohaterów. Czasami z ciekawości, a czasami z konieczności. Na szczęście autor zadbał o niedoinformowanych czytelników. Na końcu książki znajdują się dodatki z podstawowymi informacjami niezbędnymi do zrozumienia tekstu oraz słowik terminów greckich i perskich. 

            Docenić należy pracę włożoną przez Scotta Odena w napisanie powieści. Wymagało to niezawodnie szeregu badań historycznych, konsultacji, oraz przekopania się przez niejedną bibliotekę. W umieszczonej na końcu notce autor opisuje pokrótce różnice pomiędzy faktami a jego powieścią, wyjaśniając, że wszelkie rozbieżności spowodowane są niedostatkami źródeł historycznych. Tam, gdzie zawiodła nauka, musiała zadziałać wyobraźnia. Należy podkreślić, że pisarz studiował historię, co - jak widać - odbiło się na jego twórczości. Pierwszą, debiutancką książką Odena byli "Spiżowi wojownicy", również osadzona w realiach starożytnych powieść historyczna.

            Nie będę ukrywała, że spodobała mi się historia Memnona i najprawdopodobniej sięgnę po kolejne pozycje Scotta Odena. Okazuje się bowiem, że starożytna Grecja to miejsce niesamowite i fascynujące.

korekta: Levir

Tytuł: Memnon

Autor: Oden Scott

Wydawnictwo: REBIS

Rok wydania: 2009

Seria: POWIEŚĆ HISTORYCZNA

ISBN: 978-83-7510-213-0

Ilość stron: 504

Format: 15x22.5 cm

Oprawa: Twarda z obwolutą

Dziękujemy wydawnictwu Rebis za udostępnienie książki do recenzji.